innej jednostki organizacyjnej gminy za uiszczoną opłaty. Sons opłaty miejscowej jest jednak wyraźny: gminy, które posiadają miejscowości o szczególnie korzystnych walorach turystyczno-wypoczynkowych, muszą uzyskiw.u dochody podatkowe, aby realizować zadania własne gminy. Jednakże, a!>\ zachować korzystne właściwości miejscowości położonych na terenie gminy, organy gminy nie powinny zabiegać o tworzenie podmiotów gospodarczych negatywnie oddziałujących na środowisko, klimat i krajobraz53.
Opłata skarbowa regulowana jest przepisami ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej54.
charakter opłaty skarbowej
Opłata skarbowa ma charakter ogólnej opłaty administracyjnej, gdyż jest ona pobierana za czynności urzędowe różnych podmiotów. Innymi słowy, przedmiot opłaty skarbowej nie wiąże się z funkcjonowaniem ściśle określonych organów, urzędów, władz, itp. Zgoła odmiennie rzecz wygląda przy pobieraniu specjalnych opłat administracyjnych. Są one pobierane tylko przez ściśle określone organy państwowe np. sądy, urzędy konsularne, patentowe, celne.
Podmiotami obowiązanymi do uiszczenia opłaty skarbowej są osoby fizyczne, osoby prawne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Podmioty te są obowiązane do ponoszenia opłaty skarbowej, jeżeli sporządzają dokumenty, składają podania i załączniki do podań albo jeżeli na ich wniosek dokonywane są czynności urzędowe lub wydawane zaświadczenia lub zezwolenia.
Zakres przedmiotowy opłaty skarbowej jest, podobnie jak w podatku od czynności cywilnoprawnych, dość złożony. W pierwszej kolejności przedmiotem opłaty skarbowej są dokumenty i czynności dokonywane w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej. Są nimi w szczególności podania (żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań oraz czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego. Oprócz tego opłacie skarbowej podlegają wydawane na wniosek zainteresowanego zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesje).
Opłacie skarbowej podlegają mimo wprowadzenia odrębnego podatku od czynności cywilnoprawnych pewne dokumenty w sposób ścisły związane z dokonywaniem typowych czynności cywilnoprawnych. Są nimi dokumenty: stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy), weksle, a także dokumenty zawierające oświadczenie woli poręczyciela. 1
Konstrukcję opłaty administracyjnej określają art. 18 i 19 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Rada gminy może wprowadzić opłatę administracyjną za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy, wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Zwolnienie przez ustawodawcę niektórych czynności urzędowych z opłaty skarbowej nie zmienia kwalifikacji, iż są to czynności „objęte przepisami o opłacie skarbowej". Dlatego też czynności takie nie mogą być alternatywnie obciążone opłatą administracyjną.
Zasady ustalania, poboru i terminy płatności opłaty określa rada gminy w formie uchwały. Stawki opłaty administracyjnej mogą być w praktyce dość zróżnicowane. Podobnie jak w innych opłatach lokalnych górna granica stawki opłaty administracyjnej za jedną czynność ustalana jest w drodze aktu normatywnego i podlega corocznym zmianom. W praktyce opłata administracyjna pobierana jest albo w gotówce w kasie urzędu gminy, albo przelewem, przed dokonaniem czynności urzędowej.
Opłatę adiacencką regulują przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami1. Obowiązek ponoszenia tej opłaty spoczywa wyłącznie na właścicielach i użytkownikach wieczystych nieruchomości gruntowych.
Opłata adiacencka jest ustalana w związku ze wzrostem wartości nieruchomości gruntowych spowodowanym:
a) podziałem nieruchomości,
b) scaleniem i podziałem nieruchomości,
c) budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu
Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Podstawę wymiaru opłaty stanowi wartość pieniężna wyrażająca wzrost wartości nieruchomości. Wartość tę ustala się na podstawie opinii biegłych z zakresu rzeczoznawstwa majątkowego.
O nałożeniu opłat adiacenckich decyduje rada gminy w formie uchwały. W uchwale tej określona jest procentowa stawka opłaty, która nie może przekraczać 50% różnicy wartości, jaką miała nieruchomość przed podziałem, scaleniem i podziałem lub budową urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością jaką uzyskała po dokonaniu tych procesów. W uchwale określa się również terminy i sposób wniesienia opłaty. Przy scaleniu i podziale nieruchomości obligatoryjny jest szczególny tryb negocjacyjny. Wójt (burmistrz, prezydent) obowiązany jest do podjęcia próby ustalenia terminów i sposobu wnoszenia
w Tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, po/.. 2603, z późn. zm.
331
A. liorodo, Samorząd terytorialny, System prawno-fimnsmuy, Warszawa 2004, s. 111-112.
®* Teksl jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 z późn. zm.