DSC00004 (4)

I HfCMSA ntOOUKCJ!

• Sole amoniowe powinny być stosowane przemiennie z preparatami o od* miennym charakterze działania, jak np. z kwasem nadoctowym czy podchlorynem, w celu wyeliminowania zjawiska indukcji opornych form bakterii.

Aktywność bójczą preparatów QAC znacznie osłabia obecność w środowi-stu zanieczyszczeń w postaci białka, tłuszczu, mleka, a nawet mydlą

6.1.5. Związki nadtlenowe

Przedstawicielami tej gnipy preparatów są m.in. nadtlenek wodom, kwas nadoctowy, nadsiarczan potasowy. Związki nadtlenowe odznaczają się zdolnością niszczenia wegetatywnych form bakterii oraz przetrwalników. Komórki drobnoustrojów me wytwarzają mechanizmów oporności na ich działanie.

W grupie tych związków największe znaczenie ma kwas nadoctowy, który działa bardzo szybko i skutecznie na komórki mikroorganizmów nawet w niskiej temperaturze Roztwory robocze kwasu nie korodują stali i aluminium wykorzystanych do konstrukcji urządzeń produkcyjnych. Roztwory kwasu łatwo wypłukują saę i stąd mogą być stosowane do dezynfekcji w systemach zamkniętych ClP(ang clcan iii place).

Kwas nadoctowy polecany jest do sterylizacji przedmiotów ulegających /niszczeniu w procesie sterylizacji termicznej. Związek działa silnie utleniająco, łatwo rozkłada się na tlen, kwas octowy i wodę. Produkty rozkładu nic stanowią zagrożenia dla wytwarzanej żywności. Stanowi to podstawę dopuszczenia procedury mc wymagającej płukania urządzeń wodą po wykonanym procesie dezynfekcji Zaletą takiej procedury jest zachowanie bezpieczeństwa produkcji w zakładach posiadających wodę o zlej jakości mikrobiologicznej, która mogłaby wtórnie zanieczyścić prawidłowo zdezynfekowaną linię produkcyjną.

Preparat znalazł zastosowanie w browarach i w zakładach winiarskich. Jest rowmez stosowany do higienicznej i chirurgicznej dezynfekcji rąk. Kwas nadoctowy jest całkowicie biodegradowalny, co podnosi jego wartość jako środka dezynfekcyjnego.

6.1.6. Alkohole

Preparaty alkoholowe, wśród których najczęściej substancję aktywną stanowi alkohol etylowy oraz izopropylowy, wykazują dobre działanie biobójcze. Skuteczność ich działania wzrasta wraz z liczbą atomów węgla znajdujących się w cząsteczce alkoholu Aktywność bójcza preparatów alkoholowych polega na denaturacji bulek komórkowych i jest uwarunkowana obecnością wody, która

ułatwia penetrację alkoholu do komórki. Najlepszą aktywność wykazują w postaci wodnych roztworów (50-70%). Alkohol etylowy charakteryzuje się szerokim spektrum działania. Niszczy zarówno bakterie gramdodatnie. jak i gramu-jemne. Wykorzystanie alkoholu w dezynfekcji pozwala, podobnie jak w przypadku stosowania kwasu nadoctowego, pominąć etap spłukiwania wodą zdezynfekowanych stref linii technologicznej. Obecnoić zanieczyszczeń organicznych obniża aktywność preparatów alkoholowych.

6.1.7. Aldehydy

Rolę preparatów dezynfekcyjnych mogą spełniać aldehyd mrówkowy (H-CHO) i glutarowy (CHO-(CH,)-CHO). Ze względu na znaczną toksyczność związki te nic mogą być wykorzystywane do dezynfekcji powierzchni kontaktujących się z żywnością. Są stosowane jedynie do dezynfekcji ścian i podłóg w zakładach przemysłu spożywczego.

Aldehyd glutarowy jest skutecznym związkiem w stosunku do bakiem gra-mujcmnych i gramdodatnich, wirusów, grzybów praż piątków gruźlicy. Działa aktywnie przy pH 7.5-8.S. Powierzchnie dezynfekowane tym preparatem należy starannie spłukiwać wodą, ponieważ może uczulać skórę i podrażniać błony śluzowe.

Preparatem stosowanym do dezynfekcji jest formalina. W dezynfekcji używana jest w postaci roztworu wodnego lub alkoholowego w stężeniu 3-20%. Zastosowanie preparatu jest ograniczone z powodu przykrego i trwałego zapachu, właściwości toksycznych dla człowieka oraz korozyjnego działania na materiały konstrukcyjne urządzeń produkcyjnych.

Roztwory wodne formaldehydu działają na formy wegetatywne i przctrwal-nc bakterii, grzyby i wirusy.

6.1.8. Związki azotu

W grupie substancji aktywnych zawierających azot organiczny, obok powszechnie stosowanych pochodnych biguanidyny (chłorohcksydyna, aleksydyna czy piloksydyna) znajdują się m.in. pochodne kwasu glutaminowego, pochodne pirydyny (dichiorek oktenidyny stosowany jako środek antysepłycany). Skuteczne działanie przcciwdrobnoustrojowc związków azotu, reprezentowane przez chlorohcksydynę, dotyczy głównie działania przeciwbaktcryjnego.

Mechanizm aniybakicryjncgo działania chlorohcksydyny polega na adsorb-cji preparatu na powierzchni komórki W małych dawkach chłorohcksydyna powoduje wypływ składników komórki, natomiast w wyższych wykazuje zdoł-