DSC00210 (3)

W systemie amerykańskim funkcje rady nadzorczej spółki akcyjnej spd-nia rada dyrektorów („bord of directors”), którą wybierają akcjonariune. W jej skład wchodzą osoby wybierane z zarządu spółki, jak również osoby z zewnątrz, głównie członkowie zarządów firm, które są dla spółki ważnymi dostawcami i odbiorcami, jak również przedstawiciele banków i ewentualnie innych jeszcze instytucji. Pracami rady kieruje prezes — prezydent („cham man ”). Rada dyrektorów powołuje zarząd przedsiębiorstwa, przy czym często jeden z członków rady dyrektorów pełni funkcją dyrektora zarządzaj**, go firmą („managing director”, „chief executive officer" - CEO), który najczęściej jest jednocześnie prezesem rady^{1 2}.

Główna różnica między amerykańskim a niemieckim systemem organów spółki akcyjnej polega na tym, że w USA członkowie zarządu firmy mogą być też członkami rady dyrektorów, a więc organu nadzorującego zarząd, przy czym prawo amerykańskie nie określa bliżej zakresu Jej kompetencji. Funkcję nadzoru nad spółką akcyjną, spełnianą głównie przez radę dyrektorów, określa się jako „corporate gotiemanci’ .Jest przedmiotem dyskusji, który system nadzoru jest lepszy: amerykański czy niemiecki.

Rozpoczęte zostały prace nad opracowaniem statutu Europejskiej Spółki Akcyjnej, który ma ujednolicić jej zasady działania w krajach Unii Europejskiej.

Zarządzanie dużym przedsiębiorstwem, zwłaszcza wielozakładowym,jest szczególnie skomplikowane i wymaga doświadczenia oraz talentu. Główne przyczyny tego są następujące:

—    przedsiębiorstwo takie ma najczęściej duże zróżnicowanie działalności.

—    wobec licznych szczebli zarządzania i dużej liczby pracowników nie odzownajest większa formalizacja zarządzania,

—    przy dużych rozmiarach przedsiębiorstwach i często jego terytorialne go rozczłonkowania ma miejsce mniejsza integracja załogi,

—    spoza przedsiębiorstwa przychodzi bardzo dużo informacji, inne Informacje są generowane w ogromnej liczbie w różnych częściach przedsiębiorstwa, jeszcze inne wysyła ono na zewnątrz - ujęcie tych wszya-kich informacji, ich zweryfikowanie i przetworzenie oraz zinterpretowanie stanowi poważną trudność w zarządzaniu.

1

¹ Strukturę rady dyrektorów. Jej uHanfa organizację I potycję w przedsiębiorstwie pncO sawtabtiZęj Rudolf S. w artykule: Nadzór tolnińctciiht w Wu&uj Brytana i USA, JSkonoOll²

2

Organizacja Przedsiębiorstwa", 1997, nr 5, s. 24-26. Charakterystykę organów nadtots w spółkach akcyjnych dają J. L. Czarno ta i M Carnota, SyUcnty nadzoru w spółkach akcyjnych, „Przegląd Organizacji" 1996. nr 9.