DSC00652

tr.

<

s

I

I

1 - ) -		)-	~1 TT"
I-i	— i -		m 1	.1
-1 MASTRYCHT				■portom Belemnella
LU	- I -	J	I	1
L =_	( >
1 -1	- f R	«		__
	i -- i tfAUDAIJ	•		■ "
“V		C
	iNAMrArl —	6
	—- 1 —	o		|
- <	~ ( _	V	-2 XZ
V 1	- ) - 1		5 ®_	l"
	1		o c o	■ * poziom Gonioteuihis
	l		o	I
rr	5ANTON			1
	- / —		X
i m	-1 -		Śi	| | poziom Actinocamax
II £ i — 1			?^S|

<

N

U

I

Fig 89 Zasięgi następujących po sobie gatunków należących do czterech rodzajów belerr.mtów stwierdzone w utworach kredy jako podstawa ustanowienia czterech poziomów biosiratygraficznych: kreski pionowe pokazują zasięgi gatunków należących do rodzajów Actinocanun. Gonioteuihis. Belemnitella. oraz Belemnella [dalsze objaśnienia w tekście; według ZiEGLERa (1983)]

I

następujących bezpośrednio po sobie, gdyż pomiędzy okresami czasu, w których te warstwy powstawały, upłyną] jeszcze czas (por. fig. 89), kiedy istniały belemnity z rodzaju Gonioteuihis.

Może się również zdarzyć, że w jednym rejonie znajdziemy belemnity np. z rodzaju Gonioteuihis występujące w obrębie margli, a w drugim rejonie te same belemnity z rodzaju Gonioteuihis stwierdzamy w obrębie kredy piszącej. Oznacza to, że owe margle i kreda pisząca są w przybliżeniu równowiekowe (powstawały w tym samym czasie), ale oznacza ponadto również i to, że w jednym i tym samym okresie czasu, w którym istniał rodzaj

Gonioteuihis, w obu miejscach panowały odmienne warunki sedymentacji; w jednym składane były margle. zaś w drugim kreda pisząca

Rozpatrzmy jeszcze sytuację, gdy w dwóch oddalonych odsłonięciach występują kompletne profile zawierające następstwo wszystkich belemntów (por fig. 89), lecz że w jednym z nich warstwy zawierające Gonioteuihis mają 2Om miąższości, a w drugim odsłonięciu warstwy z Gonioteuihis mają az 60m miąższości. Oznacza to. Ze w drugim miejscu sedymentacja była szybsza: w tym samym okresie czasu, okresie trwania rodzaju Gonioteuihis, w drugim miejscu złożone zostało aż 60m osadu, gdy w pierwszym tylko 20m.

Skamieniałości gatunków czy rodzajów, które nie trwały zbyt długo, reprezentowane były przez liczne osobniki, dobrze zachowały się w stanie kopalnym tak, że łatwo je znaleźć i rozpoznać i które wreszcie występowały na stosunkowo dużym obszarze w różnych środowiskach, mogą być wykorzystywane jako skamieniałości przewodnie, czyli skamieniałości służące do określania względnego wieku skał osadowych.

Na podstawie skamieniałości przewodnich ustanawia się poziomy biostratygraflczne (istnieją rożne typy takich poziomów i różne ich definicje - patrz: Kutek 1972). Poziom biostratygraficzny zdefiniować można jako ■okres czasu równy okresowi trwania wybranej skamieniałości przewodniej; przykładowo, poziom (biostratygraficzny) Actinocamax (fig. 89) jest to okres czasu równy przedziałowi czasu, w którym istniał rodzaj Actinocamar.

W kolejnych okresach czasu geologicznego różne grupy organizmów stanowiły podstawowe skamieniałości przewodnie (tzw. ortostratygraficznc) umożliwiając skonstruowanie powiązanego systemu następujących po sobie poziomów biosiratygraficznych.

Wśród makroskamieniałości najlepszymi, podstawowymi skamieniałościami przewodnimi kambru są Uylobity, ordowiku i syluru -graptolity, zaś dla okresu czasu od dewonu aż po kredę najlepszych skamieniałości dostarczały amonitowate.

Jako skamieniałości przewodnie doskonale są ponadto mikroskamieniałości takie jak konodonty (od ordowiku po trias), otwomice