DSC01612

mi I. CO TO SA ŚWIATY? GO TO SĄ SZTUCZNE ŚWIATY?

⁴ Por. Hani Mon wre. Getit okm Kórper - Ylnmen im Ser remem hletbgna, w. Kaim mi JAK SIĘ ONE MATĄ DO ŚWIATÓW N1ESZTUCZNYCH? Technik m U. Johrktmieri, Gurt Kai Kr. Dirk Matehonb i Jutu Fcdrowiu (red.), Frsnk/un

1“---- JM WOlJOAKQjy_bi

co materialne zostanie w mm przemienione w duchowe. My, lu^ będziemy po prostu zwykłymi ludźmi, ale wręcz aniołami, czystymi ^ duchowymi.

W tym kierunku zmierzają obecnie również przemyślenia Hansa Mor** chyba najbardziej sugestywnego entuzjasty sztucznej inteligencji w uj. Moravcc uważa, że powinniśmy przenieść nasz umysł do urządzenia pr*^ rzunia danych proces ten nazywa „ładowaniem" (downhadtnę)* temu „można by całkowicie uwolnić myślenie od wszelkich śladów nas^ pierwotnego ciała i w ogóle jakiegokolwiek ciała. Powstały w ten sposób Ig cielesny duch byłby (...) czymś nadzwyczajnym ze względu na jasność tnyfe^ i głębię poglądów".⁹ Nawet w tym najbardziej postępowym kierunku bty cel stanowi w dalszym ciągu przejście do czystej inteligencji.

Czy jest to wyłącznie wizja najnowszych technologii? Nie, było to najskrytsze marzenie nauki nowożytnej. U jej początków Francis Bacon mó^ że praca ducha będzie w przyszłości „wykonywana jakby przez maszyiy"* Zdaniem Kartezjusza mielibyśmy natomiast dzięki nowej nauce „bez żadne* trudu korzystać z owoców ziemi i wszelkich na niej przyjemności"⁷ - uc-pokonania pierwotnej kondycji ludzkiej.¹ Medycyna, na przykład, miałaby * tylko dostarczać leków na różne schorzenia, ale znaleźć w końcu reraediat przeciwko śmierci. Dzięki nowej nauce i jej technikom ludzie będą mogli pozna; wszystko, wszystko poprawić, wszystko urządzić według ducha. Już wówca zaczęły się marzenia o tym. że na końcu nic będzie ułomnych ludzi, tylko cq* inteligencje.

Jak już powiedziano, nadzieje tc wydają się dzisiaj - dzięki wyłonionym z nowożytnej wiedzy jakby mocą skoku kwantowego technologiom mediów

spełnione nawet z nadwyżką. Elektronicznie możemy stać się równi tu tylko aniołom, ale nawet równi Bogu. Sposób istnienia Boga okrdhao w tradycji jako interminabllis vitae tota simul et perfecta passesto, czyi ..wszcchobcjmującc, natychmiastowe i doskonałe posiadanie nieograniczonego życia."⁰ Dziś możemy uczestniczyć w czymś takim dzięki komunikacji Zespół elektronicznych mediów udostępnia nam interaktywnie wszystkie realia historii i teraźniejszości oraz wszelkie możliwe formy twórczości Mo»i się, że elektroniczna „autostrada" rządu Gintooa z biernych jLUiipowyó t. M 1993, ». 81-90, (u: i. 84-83.

¹ Tamże, i 89.

•    Francis Bacon. No rum Organum, tłum. J Wiktntk, aatfp i oprać K Ajóokma. PWN Warna wa 1955,

•    Rcnć Dotarte*. Rozprawo > meiotblr wtaietwego kierowania rotumem I pmukiwania prawij w naukach, jtnrl. Wanda Wojcadlonkf, PWN, Warwa** 1970.

•    Por. tamie, ». 63.

•    Boethius, De comatmtone philosophk, Księga V, 6 prom.

I do tej pory wstawali tylko do lodówki, uczyni wper-jć** 'kanapowych nawigatorów" niewyczerpanego zbioru imeraktyw* rozrywek- Al Gore z pewnością me docenia „autostrady" ^fliedy prozaicznie nazywa ją tylko instrumentem, który ,.u-ś^eookrację. ratuje życic ludzkie i stwarza nowe miejsca pracy". Po-^wspomnieć o nowej twórczości za pomocą grafiki i animacji kom-^yitj.otoorfizaqi współmałżonka lub symulacji aktu płciowego w rzeczy* gis*, o poszerzeniu świadomości przez multimedia i o modzie na ' doświadczenia w sferze smaku, zapachu i dotyku. Zapewniają nas.

»nitajpo pierwszych osiągnięciach pojawi się niebawem kosmos możliwoś-* ^rcchobocność spełnionych zdarzeń - czyli, według dawnej formuły, stan

pfe.

Bfludelaire mówił w 1860 roku o „sztucznych rajach", o „stanach wyjąt-j_otfych d.iicha i zmysłów", w których budzi się „pęd ku nieskończoności".¹* jińjł aę jednak na mewystarczalność tradycyjnych środków do tego ceł u. 0i miały tę wadę, że halucynacje ukazywały jako rzeczywistość , wiązały się z osłabieniem woli. Jakże podziwałby więc Bauddaire media ^uooiczne, które doskonale symulują realność, nic przecząc własnej sztucz-w». dńęki którym wirtualność halucynacji jest na ogół przejrzysta, zaś wolność igraszki wyobraźni zachowana.

krótko: marzenie Baudclairea, marzenie nowożytnośd, marzenie gnozy iiea ludzkości o raju na ziemi zdają się spełnione teraz i w przyszłości w sztucz-qdi rajach mediów elektronicznych. A jeżeli któryś z nich spełnia się inaczej ■ż oczekiwano, nie narzekajmy: Spełnienie nigdy nie dokonuje się w stosunku 1:1 Poza tym ewentualne niedobory wyrównują się przez nadmiary.

Po tych uwagach wstępnych chciałbym w I części moich wywodów przedstawić pewne refleksje o pojęciu świata i sztucznych światów, w części II ująć sę fenomenalnymi szczegółami światów dektronkzno-medialnych, a w części 01 zwrócić uwagę na akcenty przeciwne.

i. Światy pomiędzy naturalnością a sztucznością

Świat jest według Kanta kwintesencją wszystkich gawiak.¹¹ Jednak światy zjawisk mogą być podporządkowane bardzo różnej typologu. Typologia ta zależy od podstawowych form wyobrażenia i pojędowośa. które wyciskaj*

'• Charta BaudeUict. Szmane rafę. prał Sł mi Krew. Pro* A Majc»iii. W)da»wcł»v rimUiifii DbcU*. WartttM 199Z

|.....iiirnh—— rwtww—ma