DSC03930 resize

:_p8bDLEMVKO ,_LTURY ŁUŻYCKIEJ NA POMORZU SŁUPSK 1989

Tadeusz Malinowski

PODSTAWY WYRÓŻNIANIA KULTURY POMORSKIEJ

Możliwość wyróżnienia w obrębie większości obecnego terytorium Polski odrębnej kultury archeologicznej następującej po kulturze łużyckiej, a mianowicie kultury pomorskiej (rozmaicie przy tym nazywanej i różnie rozumianej pod względem zakresu utożsamianych z nią cech kulturowych) — nie budziła nigdy wątpliwości badaczy. Oznacza to, że zarówno zwolennicy nadawania jej rozmaitych nazw (spotykanych tak w literaturze polskiej, jak i w niemieckiej, skąd były dopiero przejmowane przez badaczy innych nacji), jak również zwolennicy łącznego względnie rozdzielnego ujmowania zespołów zabytków znajdowanych w grobach skrzynkowych z popielnicami twarzowymi oraz w grobach podkloszowych stwierdzali, że nie jest to już kultura łużycka, że jest to natomiast inna kultura (lub inne kultury).

Aby przejść do omówienia podstaw wyróżniania kultury pomorskiej, należałoby jednak przedtem określić, co to, jest takiego ta kultura pomorska, gdyż ogólnie wiadomo (por. H. v. d. Boom 1981, s. 235— 236) — i na có sam przed chwilą wskazywałem — że nie jest ona jednakowo rozumiana przez wszystkich zajmujących się nią badaczy. Nie wdając się zatem — z racji braku czasu na niniejszym sympozjum —- w polemikę z nowszymi ujęciami rozdzielającymi zespoły zabytków znajdowane z jednej strony w grobach skrzynkowych z.popielnicami twarzowymi, z drugiej zaś w grobach podkloszowych (np. L. J. Luka 1979; T. Węgrzynowicz 1979) stwierdzam, że nadal jestem zwolennikiem ujmowania wymienionych zespołów zabytków w ramach jednej, choć wewnętrznie niewątpliwie zróżnicowanej kultury, mianowicie kultury pomorskiej. Argumenty na rzecz takiego właśnie stanowiska zawarłem zwłaszcza w jednej z dawniejszych moich prac (T. Malinowski 1968), a niektóre świeższej daty odkrycia (por. B. Chomentowska 1975) utwierdzają mnie w nim.