23
Piastydy to ogólna nazwa pewnego typu organelli, które oprócz istotach różnic pomiędzy nimi, wynikających z pełnionych przez nie funk-ąj. maja pewne cechy budowy wspólne. Wszystkie plastydy są. otoczone "J •dwójna błoną białkowo-Iipidową, zwaną otoczką. Wnętrze _pjastydów _J s pełnia matrix. zwanastromą. Wslromię występują przede wszystkim :-ialką enzy.uiatyczne oraz pozostałe składniki struEturalne. Należą do nich: '^YOrTbeTTus^^ ),.RNA i rybosomy (70S) umożliwiające biosyntezę wła-
'w^stroime występują zuuma ro bij p 1 nstoglo b u !ę, Te ostatniefsą k r oplam i substancji lipofilnych; służą vych ia.ko rezerw uąjypewnyc.h skład ni ków koniecznych do budowy aparat u j fotosyntetycznego, lub też będących produktami rozpadu. tegg_ap_aiatvi. ) -1 2
W niektórych typach plastydów. glówmo w i>ropIaslv(JachiGFłop^stacn, występuje jeszcze fitoferry ty na. Jest to bezpostaciowy 1 ujxkiiyŁtalkziiyT_om pleks białka z żelazemtory~sluży do budowy białek aktywnych w procesie fotosyntezy (ferreSakstoiy i cytochrompw). iMtoferrytyna iiiazfl byćTrówiijeż skiadnikiem chronioplastów iako wynik rozkładu aparatu fotosyntetycznego
uwalniania funkcjonalnie związanego z nim żelaza. Wyróżnia się kilkaTofm (rodzajów) plastydów.
Proplastydy są to organelle prekursorowe, występujące w tkankach nierystematvcznvch, a także w lusnacyc.h, mezróżnicowanych tkankach. Po .! czątkowo mają kształt kulisty, później nieregularnie zmienny. Błona wewnętrzna przez wpnklanie się do środka może oddzielać nieliczne, spłaszczone pęcherzyki. Z pro plastydów powstają, bezpośrednio lub pośrednio, pozostałe formy plastydów.
( Plastydy amr.hnidalnf*|- stanowią pr/ejściowe-stadium podc.Łas-ffeH- "j mowania sie chloroplastów z proplastydów, niezależnie od dostępu światła | (mogą p ows t a w ać^arow' no w^swTet 1 e jak i w ciemności). Ich struktura we- j w net-rzną jest uboga, ograniczona do pęcherzyków. Występują w komórkach różnych organ o w przed uformowaniem się chlor plastów.
Etioplasty - sta rioyyiiLlakża^pizeiściowp stad i u m formowania sięjrhlo- ' ropląstów z proplastydów, jednak w zależności od dostępu światła (ryc.
®)- Warunkiem ich powstawania jest przerwa w dopływie światła. Przy ci^g2yw oświetleniu brak jest etapu etioplastu w różnicowaniu się chlo-i o piasto w. Charakterystycznym elementem budowy etioplastów jest ciało
zjóżone z błon uforinowanycITw ru^ki^w^zace !
.i wv mi arową, krystaliczna sieć. Zawiera ono materiał, z którego powstaie