I
1. Wszelaczyński A.: Eksploatacja sprężarek promieniowych. Warszawa, WNT 1960
2. Tuliszka E.. Sprężarki, dmuchawy i wentylatory. Warszawa, WNT 1976
3. Eckert B.: Sprężarki osiowe i promieniowe. Warszawa, WNT 1959
4. Radwański J.: Stabilność charakterystyk wentylatorów promieniowych. ZN Politechniki Śląskiej, seria 2-66,1978
5. Katalog Olkuskiej Fabryki Wentylatorów: Wentylatory promieniowe jednostru-mieniowe typu WWOas. Olkusz 1991
6. Fortuna S.: Badania przepływowe wentylatorów o małym wskaźniku szybko-bieżności. Materiały Konferencyjne „Przepływowe Maszyny Wirnikowe”, Rzeszów 1993
7.1.1. Budowa stopnia osiowego i opis przepływu
Stopień osiowy składa się, podobnie jak stopień promieniowy, z wirnika i kanałów nieruchomych. W elementach stopnia osiowego realizuje się inną ideę przepływu niż w stopniu promieniowym, dlatego kształty wirnika jak i kanałów nieruchomych są odmienne. Teoria przepływu w stopniu osiowym opiera się na założeniu przepływu czynnika wzdłuż współosiowych powierzchni cylindrycznych. Cząsteczka płynu posiada dwie składowe: składową osiową i obwodową. Składowa promieniowa jest równa zeru, dlatego element płynu nie przemieszcza się między powierzchniami cylindrycznymi i spełnia warunek równowagi sił promieniowych. Na powierzchni cylindrycznej w płaszczyźnie wlotowej do wirnika jak i wylotowej z niego prędkość obwodowa jest taka sama. Nie ma więc przyrostu prędkości obwodowej. Przyrost składowej obwodowej prędkości bezwzględnej uzyskąje się dzięki zmianie prędkości względnej pomiędzy przekrojami J2" i „1". Osiąga się to dzięki odpowiedniemu ustawieniu łopatki i profilowi łopatki mającej najczęściej postać skrzydła lotniczego. Kształt łopatki wirnika osiowego odgrywa bardzo istotną rolę w przekazywaniu energii od wirnika do gazu, znacznie większą niż kształt łopatki w wirniku promieniowym, w którym spadek prędkości „w” i jej składowej obwodowej jvum nie tyle zależy od kształtu łopatki, co od przyrostu prędkości obwodowych pomiędzy przekrojami charakterystycznymi Ai i Aj (uj »> uj) i wielkości pola Aj w stosunku do Aj.
Z tego powodu maszyny osiowe wytwarzają mniejsze spiętrzenia niż maszyny promieniowe.
Istnieje jeszcze jeden istotny powód stosowania profili lotniczych: przyrost ciśnienia uzyskiwany jest przy dużych wartościach prędkości względnych. Ponieważ straty w przepływie przez łopatki są proporcjonalne do kwadratu prędkości względnej, wymaga to, aby przy opływie profili łopatek nie dochodziło do oderwania strumieni, o czym decydują subtelności kształtu.
Na rysunku 7.1 przedstawiono schemat stopnia osiowego i palisadę wirnikową oraz kierowniczą otrzymane w wyniku przecięcia stopnia powierzchnią cylindryczną 2 ■ n ■ r k i rozwinięcia przekroju na płaszczyźnie. Peł
li?