EKD 02

MODEL Z KARTONU? TAK!

Wycinamy krążki

W budowie wielu modeli, zwłaszcza pojazdów, trzeba wycinać różne krążki, kółeczka, pierścienie, otwory, a ładne wycięcie może sprawiać sporą trudność. Tradycyjny, ale najmniej dokładny sposób to wycinanie nożyczkami, w zasadzie zalecane tylko najmłodszym. Modelarz wycina nożem.

Koła z kartonu można wycinać nożem prowadząc go po obwodzie, do tego potrzebna jest pewna ręka i spora wprawa. Do wycinania z grubego kartonu lub tektury lepiej wycinać krótkimi, prostymi cięciami stycznymi do obwodu, coraz krótszymi i dokładniejszymi. Tak wycięty wielobok (bo przecież nie krążek) trzeba dodatkowo wyrównać płótnem ściernym.

podłóg. Zbyt miękki materiał nie gwarantuje pewnego osadzenia nóżki cyrkla w środku okręgu.

Trudniej wycina się pierścienie. Wycinając najpierw obwód zewnętrzny nie ma możliwości utrzymania krążka przy wycinaniu obwodu wewnętrznego. Wycinając najpierw część środkową traci się wyznaczony środek okręgu. Można sobie poradzić dość prosto: jeśli wycinam z kartonu to cały arkusz przyklejam plastrem do podkładki, mocno nakłuwam środek i po wycięciu krążka wewnętrznego w to nakłute miejsce wstawiam nóżkę cyrkla. Metoda ta nie sprawdza się przy wycinaniu dwustronnym. Mocno nacinam wtedy obydwa okręgi po jednej stronie, potem po drugiej, nie przecinając jednak do końca. Wracając do pierwszej strony wycinam, ale nie na całym obwodzie, pozostawiając tzw. mostki, które potem przecinam nożem.

Wycinanie cyrklem, pozornie proste, na początku może sprawiać trochę trudności: najczęściej środkowa nóżka nie jest umieszczona dokładnie w środku, a to się poruszy, to ostrze wyjdzie za linię.

Wycinanie cyrklem jest możliwe, gdy jest zaznaczony (krzyżykiem, a nie kropką) środek okręgu. Wielu jeszcze autorów rysując okręgi przy wzorniku (płytce z wyciętymi otworami) lub komputerowo nie zaznacza środków, licząc — być może — na to, że wykonawca nie ma cyrkla i będzie wycinał nożem. Jeśli będzie wycinał cyrklem musi znaleźć środek okręgu. Jest na to prosty sposób.

Najskuteczniejsze i najdokładniejsze jest wycinanie specjalnym cyrklem. Przy odrobinie szczęścia można taki nabyć, można wykonać samemu z tzw. przenośnika, czyli cyrkla ze śrubą ustalającą. W jednej nóżce trzeba tylko osadzić kawałek stalowego, odpowiednio zaostrzonego drutu.

W cienkim kartonie można wycinać jednostronnie, w grubym, w tekturze — trzeba nacinać z dwu stron. Ciąć trzeba na podkładce z dość twardego tworzywa, świetnie do tego nadają się płytki z PVC do wykładania

Na kawałku dość grubej przeźroczystej folii trzeba bardzo starannie narysować ramiona kąta (ok. 30-40°) i jego środkową (jak to się rysuje wiadomo ze szkoły). Wzdłuż linii środkowej trzeba wyciąć szczelinę szerokości 1,5 — 2,0 mm. „Przyrząd” układamy tak, aby ramiona kąta były styczne do okręgu i ołówkiem przeciągamy linię wzdłuż szczeliny, Potem to samo w innym położeniu stycznym do okręgu, i w jeszcze innym. Jeśli wzornik był wykonany dokładnie wszystkie trzy odcinki przetną się w jednym punkcie, właśnie w środku okręgu.

5