Nit tężenie poln magnetycznego jest definiowane na podstawie prawa Biota-Sa vaita. Zgodnie z tym prawem elementarny wektor natężenia pola magnetycznego
d/x r r3
lub w postaci skalarnej
. d/sina r2
gdzie: i — natężenie prądu,
/ — długość przewodu,
Prawo to opisuje znane zjawisko wytwarzania pola magnetycznego przez przewód z prądem. Wektor natężenia pola zależy od prądu, od wymiarów i ukształtowania przewodu, oraz od liczby zwojów. Ze względu na bezźródłowość pola magnetycznego, całka liniowa wektora pola po linii zamkniętej jest równa zeru
fHdl = 0 (3.2)
L
Iloczyn HI nosi nazwę napięcia magnetycznego i jest oznaczany symbolem Um. Gdy droga całkowania obejmuje przewód z prądem
£h<u = w/ = e (3,3)1
l
Iloczyn NI jest nazywany przypływem prądu i ma własny symbol 0.
Pole magnetyczne często jest wytwarzane w obwodzie magnetycznym (magneto-1 wodzie) zbudowanym z materiału ferromagnetycznego. Jeżeli obwód nie jest jedno-rodny, to natężenie pola obliczamy używając zamiast całki - sumy napięć magne-tycznych w poszczególnych częściach obwodu o jednakowych właściwościach. Obwód magnetyczny jest jednorodny, jeżeli cały jest wykonany z takiego samego materiału i na całej drodze strumienia ma taki sam przekrój.
Najprostszy przypadek występuje wtedy, gdy pole magnetyczne zamyka się w materiale jednorodnym, a wektor natężenia pola jest prostopadły do powierzchni przekroju. Wtedy prawo przepływu przybiera postać:
NI - HI (3.4)
Jednostką natężenia pola jest amper na metr
jH = | A/m
Drugą wielkością opisującą pole jest indukcja magnetyczna. Indukcja charakteryzuje działanie pola na ładunki w ruchu. Siłę F działającą na przewód z prądem wyznacza się z prawa Laplace'a:
F = i(/ x B) (3.5)
gdzie: B - indukcja magnetyczna.
fly rozpatrujemy prosty przypadek, przy założeniu że wektor indukcji jest pros* jitiły do przewodu z prądem
F «= Bil (3.6)
.Jednostką indukcji jest tesla (T)
[»] = 1 T = 1 Vs/mł
•Oddziaływanie pola na przewód z prądem zależy od natężenia pola oraz od ttfasćiwości magnetycznych ośrodka. Właściwości te charakteryzuje przcnikalność magnetyczna zdefiniowana jako
(3.7)
b
Rn
1 T _ ! V‘S _ j Ołs „ j H
1 A/m A-m m m
Przcnikalność magnetyczna próżni (zwana także stałą magnetyczną) jest ważną stałą fizyczną
(3.8)
p0 = 4* • 10~7 H/m
Do określenia przenikalności materiałów używa się zwykle pojęcia przenikalno-ści względnej:
n
Do wzorów, w których występuje przenikalność magnetyczna, podstawia się wtedy
Z indukcją związana jest wielkość zwana strumieniem magnetycznym, definiowana zgodnie z wzorem
i = JfidS (3.9)
Gdy strumień jest prostopadły do powierzchni, to
| i || (3.10)
Jednostką strumienia jest weber (Wb)
Hf = 1 Wb = 1 V-s
Gdy strumień zmienia się w czasie lub w przestizeni, w zwojach znajdujących się w polu magnetycznym indukuje się napięcie (prawo indukcji Faradaya)
gdzie: N — liczba zwojów.
dr
(3.11)
73