66
wMiurv mm»ucuŁi>i<o
Ze »vgl<v prób) r\u«« icp***to po*« (I972J. K. Th
AttUttCproM
i IM
yrajn* trudność jednolitego ujęcia konfliktu podejmowane są i definicji opisowych, ujmujących różne aspekty konfliktu Godne tia są koncepcje konfliktu przedstawione przez 1 H Pondy'ego nasa <l97r>) oraz D K Petersona (1983) Wspomniana również ięcia konfliktu jako wymiany negatywnych wpływów.
L. R. Pondy (1972) rozpatruje konflikt jako proces, który składa się /. widu epizodów-. W obrębie każdego epizodu wyróżnia kilka stanów: konflikt ukryty, konflikt spostrzegany, konflikt odczuwany, konflikt manifestowany i następstwa konfliktu. Stany te wzajemnie na siebie oddziałują.
Konflikt ukryty. Ten stan konfliktu odnosi się do jego źródeł, których Pondy (1972) \ipatruje w:
1) konkurenci i do niewystarczających dla wszystkich zasobów.
2) dążeń i u doa u ton om i i,
3) różnicach w celach poszczególnych osób.
4jkonflikcie róL
Konflikt ukryty oznacza, że istnieją obiektywne sprzeczności, lecz strony nic są jeszcze świadome ich obecności.
Konflikt spostrzegany. Może odzwierciedlać sprzeczności zawarte w ukrytym , , konflikcie, ale konflikt może być także spostrzegany, kiedy nie istnieje konflikt • ukryty. W tym drugim wypadku konflikt jest rezultatem niezrozumienia przez strony swoich prawdziwych stanowisk. Ulepszenie komunikacji mogłoby w takich sytuacjach rozwiązać ten konflikt. Pondy (1972) zauważa inną ciekawą zależność. Okazuje się, że wiele ukrytych konfliktów nie dochodzi do poziomu świadomości. Dzieje się tak wskutek działania mechanizmu tłumienia. Mniej zagrażające konflikty są wypierane ze świadomości albo nie poświęca się im dostatecznej uwagi. W organizacji działa mechanizm skupienia uwagi tylko na tych konfliktach, które szybko i w rutynowy sposób można rozwiązać. Pomijane są te, co do których nie wiadomo, jak postępować.
Konflikt odczuwany. Stan ten wyraża uczucia uczestników konfliktu. Bywa, że osoby są świadome istniejących między nimi różnic, ale nic to powoduje u nich napięcia lub niepokoju i nie ma żadnych konsekwencji w ich wzajemnych uczu-ciach. W wielu jednak przypadkach konflikt wywołuję różne uczucia w osobach go doświadczających. Uczucia te mogą być związane bezpośrednio zc źródłami, występującymi w konflikcie ukrytym. Konflikt ukryty może też pośrednio generować napięcie emocjonalne.
Model procAiu konfliktu I- R PO(M*/*0O<1V/?
(NASTĘPSTWA PÓF |
weUNirGO KONF 1 w ' J • J__ |
Ó | |
l KONFUKT UKRYTY | |
(warunki) |
L |
e? |
ij |
KONFLIKT ODCZUWANY 1 |
1 KONFLIKT SPOSTRŻEr^ANYl |
(emocje) |
(poznan*) |
łJ Zs
KONFLIKT MANlFESTOWAN i (zachowanie)
~W~
NASTĘPSTWA KONFLIKTU (warunki)
I- -
I
I
I
I
J
Konflikt jawny. Stan ten odnosi się do zachowań uczestników konfliktu. Najbardziej wyraźnym zachowaniem konfliktowym jest jawna agresja, chociaż ' normy organizacyjne nie dopuszczają takich zachowań. W rzeczywistości, poza wojną, rewolucją lub zamieszkami społecznymi, konflikt rzadko przejawia się w takiej formie. Pondy (1972) zwraca uwagę na to. że zachowanie konfliktowe ma miejsce, jeśli ktoś rozmyślnie i świadomie zmierza do sfrustrowania innych. Taka frustracja występuje, gdy jakaś osoba blokuje innym członkom organizacji osiąganie celów.
Następstwa konfliktu. Odnoszą sic do stanu, jaki osiągnięto w interakcjach konfliktowych. Możliwe jest rozwiązanie spraw, które leżały u podłoża konfliktu. Ale zakończenie konfliktu w wiciu wypadkach nie likwiduje źródeł konfliktu, lecz tylko częściowo rozwiązuje sprzeczności lub wygaszą ich intensywność. Wtedy pozostają sprawy, które stanowią źródła następnych konfliktów ukrytych.
Zdaniem L. R. Pondy'ego (1972) każdy epizod konfliktowy jest zdeterminowany przez zespól epizodów poprzednich i warunki środowiskowe. Sam z kolei tworzy podstawy do przyszłych epizodów.