Gałdowa1

WPROWADZENIE

Gdy poznać i opisać chce się coś żywego, Tb naprzód trzeba ducha wygnać z niego, A wnet się części w ręku trzyma,

Tylko niestety, spójni ducha nie ma.

(Goethe)

i nt*Mi

Problematyka osobowości skupia na sobie zainteresowania tak psychologów teoretyków, jak i praktyków. W myśleniu teoretycznym problemem zasadniczym jest całościowe męcie mechanizmów stojących za zachowaniem się podmiotu, opis i wyjaśnienie swoistej instancji nadrzędnej, integrującej różnorakie mechanizmy, decydpjącej o transsytuacyjności pewnych zachowań czy czynności człowieka, o występującym u jednostki poczuciu własnej ciągłej tożsamości i zróżnicowaniu interindywidualnym. Obok tych kwestii zasadniczych, do których zaliczyć należy także kształtowanie się i strukturę ja", w płaszczyźnie myślenia teoretycznego istnieje jeszcze cały szereg problemów szczegółowych. Wszystkie one, i te zasadnicze, i te bardziej szczegółowe, mąją swój aspekt rozwojowy, co wyznacza kolejny obszar tak badań empirycznych, jak i teoretycznych refleksji. Zgodnie z celami stawianymi sobie przez psychologię jako naukę, w teoretycznym myśleniu o osobowości dominuje podejście nomotetyczne: tendencja do ujmowania tego co wspólne, co się powtarza, co może stanowić podstawę do formowania praw czy zasad, a więc zdań orzekąjących o człowieku „w ogóle” lub o różnorakich aspektach funkcjonowania człowieka .w ogóle”.

Psychologa praktyka interesuje w pierwszym rzędzie konkretna jednostka ludzka, poszukmąca pomocy czy rady w związku z własnymi, indywidualnymi problemami. W relacji: człowiek (pacjent, klient) - człowiek (psycholog) ważne jest nie tylko to, co dąje się odnieść do pewnych ogólnych prawidłowości (a więc co wspólne wszystkim ludziom), lecz i to, a może przede wszystkim to, co indywidualne, niepowtarzalne, co tym ogólnym prawidłowościom się wymyka, a jest istotne dla sposobu funkcjonowania konkretnego człowieka. Poznanie w ramach praktyki psychologi-