36. Przedstaw krótko rozwój chirurgii w XIX wieku.
W XIX wieku chirurgia rozwijała się bardzo prężnie. Przyszli chirurdzy musieli najpierw zdobyć wykształcenie ogólnolekarskie podczas nauki na uniwersytecie. Rozwijała się znajomości anatomii. Starano się wilczyc z bólem podczas operacji środkami oszołamiającymi np alkohol, opium. Joseph Priestlcy zastosował narkozę używając podtlenku azotu jako środek uśmierzający ból. Kolejno stosowano eter, który okazał się skutecznym środkiem. James Young zastosował chloroform przy porodzie. Następnie wprowadzono znieczulenie miejscowe a później lędźwiowe.
Kolejna rewolucja w XIX w było wprowadzenie antyseptyki czyli walki z zakażeniami. Ignaz Phi 1 lip Semmelweis, położnik zastosował mycie rąk roztworem chlorku wapnia czym pięciokrotnie obniżył śmiertelność kobiet z powodu gorączki połogowej. Następnie Joseph Lister wprowadził rozpylanie kwasu karbolowego w salach operacyjnych, zastosował go także do wyjaławiania narzędzi chirurgicznych i rak chirurgów. Pojawiła się także dziedzina zwana aseptyka czyli niedopuszczenie do zakażenia. Ojcem jest L. Pasteur, który uznał wysoka temperaturę za czynnik zbijający bakterie. Zastosował puszki do sterylizacji. Ja Makulicz-Radccki przyczynił się do zastosowania rękawiczek i sterylnego stroju podczas operacji.
Rozwijała się także technika tamowania krwawień przez wprowadzenie metalowego Zegadła z platynowym zakończeniem. Przełomowym osiągnięciem było wprowadzenie kleszczyków hemostatycznych z urządzeniem zatrzaskowym przez Julcsa Pena i Eugcnc Koeberlego. Dzięki tym osiągnięciom rozwijały się także specjalności zabiegowe jak położnictwo, ortopedia, neurochirurgia, urologia, okulistyka itp.
38. Omów rozwój chirurgii wc Francji, Anglii i Niemczech w XVHI wieku.
W XVIII wieku chirurgia powróciła do medycyny a oddzieliła się od bal wierstwa.
We Francji utworzono Królewska Akademie Chirurgii, która później połączyła się ze Szkołą Praktyczna Chirurgii. Po rewolucji chirurgie zaczęta nauczać na wydziale lekarskim uniwersytetu paryskiego.
W Anglii uchwała parlamentu utworzono Związek Balwierzy i Chirurgów następnie Wyodrębnił się Związek Chirurgów, który po 1900 roku przekształcił się w Królewskie Towarzystwo Chirurgów w Londynie.
W Niemczech najdłużej utrzymywała się organizacja cyrulicko-cechowa a związane to było z zapotrzebowaniem chirurgów wojennych, przełomem było utworzenie w Berlinie Teatru Anatomicznego gdzie nauczano podstaw medycyny i anatomii. 10 lat później założono Kolegium Medyczno-Chimrgiczne.
39. Przedstaw poziom chirurgu w Polsce od XV do XVIII wieku.
Pierwszy cech chirurgów powstał w 1454 r. w Gdańsku później powstawały w innych miastach w całej Polsce Np Poznań Kraków, Wilno, Malbork, Zamość. Chirurdzy działali tez na dworach królewskich i magnackich. Wielu było cudzoziemcami i to ognich wyszła inicjatywa redom. L Mitzner de KolofTpodał projekt Collegium Medicum, które miała