img323

93

5.2. Badanie własności mechanicznych stali przy zginaniu

udarowym

Wiadomości wstępne

Próbę udarową stosuje się przede wszystkim w tym celu, aby stwierdzić, czy zwiększenie szybkości obciążenia nie przesunie materiału w stan kruchości niewykrywalne j przez próby statyczne. Badania udarności mają szczególne znaczenie dla wykrywania kruchości jako skutku obróbki cieplnej (np. kruchości odpuszczania), występującej w temperaturze otoczenia w stalach ulepszonych cieplnie.

W próbie udarowej nie ma zastosowania zasada podobieństwa geometrycznego. Z tego względu wyniki próby mogą być porównywalne tylko między sobą, a więc wtedy, gdy badane próbki mają identyczne kształty i wymiary oraz gdy warunki przeprowadzanych badań są podobne.

Cel ćwiczeń

Celem ćwiczenia jest określenie udarowych własności materiału: udarności i położenia obszaru kruchości.

Opis ćwiczenia

Wielkością wyznaczaną w próbie udarowej jest tzw. udarność. Udarnością nazywa się stosunek pracy zużytej na zniszczenie (złamanie) próbki do jej pola przekroju poprzecznego

cm]

Kc = £

KC'/ / KCU

Kv, KU

Ćwiczenie wykonuje się znormalizowaną w Polsce metodą Char-py'ego (PN-400^5-4 ) na, również znormalizowanych, próbkach z karbem typu Mesnagera o wymiarach 55 x 10 x iO mm (głębokość karbu 215vnw) pokazanych na rysunku 59. Do przeprowadzenia próby udarowego zginania stosuje się młot wahadłowy Charpy'ego o zasobie energii 30 kGm i prędkości w chwili uderzenia ok.

5 m/sek. Schemat młota przedstawiono na rysunku 60. |Iłot podniesiony do wysokości h (rys.61) opada do najniższego położenia, w którym osiąga największą prędkość

V = V2 gh ,

2