Genetyka I

Genetyka - nauka zajmująca się dziedziczeniem cech

Cecha - charakterystyczna właściwość organizmu, która jest warunkowana przez geny (minimum 1 parę alleli)

Gen - jednostka dziedziczności stanowiąca odcinek cząsteczki kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA), mającą ściśle określoną kolejność nukleotydów i zajmująca określone miejsce w chromosomie, decyduje o zdolności do wytwarzania konkretnego enzymu.

Locus - określony obszar chromosomu zajmowany przez gen (4,3)

Zapis genów:

A - allele dominujące

a - allele recesywne

Warunki otrzymania genów od rodziców:

H'

aa genotyp odpowiadający naszemu wyglądowi

Allel - jeden, dwóch lub większej liczby genów (wersja genu), które zgodnie z 1 prawem Mandla wykluczają się wzajemnie w gametach i zajmują te same miejsca na chromosomach homologicznych. Allele wywołują cechy zwane przeciwstawnymi, więc warunkują polimorfizm.

Człowiek posiada 46 chromosomów - 23 par, jedna para to chromosomy płci.

Chromosomy - związane z dziedzicznością, występują w jądrach komórkowych, w określonej dla danego gatunku liczbie, każdy chromosom ma charakterystyczny dla niego kształt i wielkość widoczne w metafazie podziałów.

Chromosomy homologiczne - pary chromosomów o identycznym kształcie, zawierają te same geny lub ich allele w tym samym miejscu; u osobnika 2n występują parami jeden od ojca drugi od matki.

Chromatydy - połówki chromosomów, widoczne w profanie i metafazie mitozy i mejozy.

Biwalent - para chromosomów homologicznych w pierwszym podziale mejotycznym.

Homozygota - osobnik, który powstał z połączenia gamet o takim samym składzie genetycznym w stosunku do jednej lub więcej par genów i w skutek czego wytwarza się gamety jednego typu w stosunku tej pary genów.

AA - homozygota dominująca

aa - homozygota recesywna

Heterozygota) - osobnik, który powstał z połączenia dwór gamet o różnym składzie genowym, i który również sam wytwarza różne gamety

Aa - heterozygota

Genotyp - zespół genów danego organizmu

Fenotyp - wygląd osobnika, zespół wszystkich właściwości dotyczących cech morfologicznych, fizjologicznych, chemicznych. Fenotyp jest wynikiem współdziałania czynników dziedzicznych (genotypu) jak i warunków środowiska.

Garnitur chromosomowy-podstawowa liczba chromosomów typowa dla danego gatunku, charakterystyczna dla układów somatycznych danego organizmu (2n)

Wyjątek GAMETY - komórki rozrodcze, posiadają liczbę chromosomów równą 'A liczbie chromosomów komórek somatycznych.

N ilość chromosomów charakterystyczna dla gamet - ilość chromosomów naploidalna

2n - ilość chromosomów charakterystyczna dla komórek somatycznych - ilość chromosomów dipoidalna

N

zanikająca błona jądrowa

N

N

profaza

Podział komórki: mitoza i mejoza

Mitoza - Kariokineza somatyczna

Podział jądra komórkowego typowy dla komórek somatycznych (budujących organizm) w wyniku, którego tworzą się dwa jądra potomne o takiej samej liczbie chromosomów jak jądro wyjściowe.

Etapy mitozy:

(Interfaza) profaza, metafaza, anafaza, telofaza.

W płaszczyźnie równikowej znajdują się centromery ZAWSZE

wrzeciono

podziałowe

proces

cytokinezy

metafaza

anafaza

telofaza

Mejoza - kariokineza redukcyjna

dwie diploidalne komórki potomne

Przebieg mitozy

Podział jądra komórkowego typowy dla komórek rozrodczych organizmu. Jest to podział redukcyjny, redukowana jest połowa liczby chromosomów. Mejoza obejmuje dwa podziały, ale chromosomy ulegają podziałowi tylko raz.

Etapy mejozy: (interfaza) profaza I, metafaza 1, anafaza I, telofaza I

profaza II, metafaza II, anafaza II, telofaza II

I podział

[31 Mejoza II j