IMG73

Intensywny rozwój gospodarczy Śląska w 1-szej poł. XIII wieku związany z nowymi formami organizacji produkcji wywołuje wzrost ilościowy i potęgowanie się znaczenia ekonomicznego miast. Stąd, okres 2-giej połowy stulecia charakteryzuje szybko rosnący ilościowo proces lokacji miast, z których najważniejsze i najludniejsze skupiają się gównie wzdłuż ważnych — tranzytowych szlaków handlowych lub obok rezydencji książęcych. Właścicielami miast w tym okresie byli wyłącznie feudałowie świeccy czy duchowni, których*interesy (sądownictwo, egzekwowanie podatków ) w stosunku do mieszkańców reprezentował lokator czyli zasadźca, a później wójt. Dlatego też nieomal od momentu lokacji, miasta toczą walkę z władzą państwową lub jej przedstawicielem o uzyskanie pełnej autonomiczności wyrażającej się uzyskaniem prawa wyboru Rady Miejskiej, a później zaś zniesienia stanowiska wójta i przejęcia jego uprawnień. Odbywało się to z reguły drogą wykupu wójtostw, często ułatwionego postępującym procesem rozdrobnienia dzielnicowego.

Wzrastające znaczenie Rady Miejskiej i różnorodność pełnionych przez nią zadań administracyjno-sądowniczych zmuszały do wznoszenia odpowiednio przystosowanych do tych celów gmachów lub korzystania w początkowym okresie z już istniejących budowli handlowych. Lokalizowano je najczęściej w środku rynku, przy uwzględnieniu warunków lokalnych, jako centrum ówczesnego życia gospodarczego miasta. Skromny początkowo program użytkowy budynku ratusza, wobec postępującego rozwoju stosunków społecznych wymagał rozbudowy o dalsze pomieszczenia przeznaczone na: ogólne zebrania powiększonej Rady, rozdział sądu na wyższy i niższy — targowy, związany z nimi karcer, izbę dla pisarzy, archiwum, salę kaplicy jako wynik połączenia w pewnym okresie obrzędów religijnych z życiem świeckim, budynek wagi miejskiej i wreszcie piwnice ratuszowe — najczęściej mieszczące winiarnie i piwiarnie. Odrębnym elementem była wieża jako punkt obserwacyjny przed pożarami — klęsce ówczesnych miast, jako miejsce dla umieszczenia zegara, a przede wszystkim jako symbol potęgi miasta dorównującej wieżom kościołów i feudalnych zamków. Nieco odmienniej kształtowała się historia budynków ratuszowych adaptowanych do nowych celów z wcześniej już istniejących urządzeń targowo-rzemieślniczych. Tu najczęściej reprezentacyjną salę zebrań umieszczano nad bazarami lub w odrębnym budynku, a pomieszczenia dla wagi, sądu lub pisarza przybierały najczęściej charakter odrębnych przybudówek, dopiero w wiekach późniejszych podporządkowanych wspólnej bryle.

Zagęszczanie się w dużych miastach zabudowy mieszkalnej, wzrost ilości kramów i warsztatów rzemieślniczych wywołuje powiększanie się ilości budynków wokół ratusza, tworząc niejednokrotnie olbrzymie bloki śródrynkowe o bardzo zróżnicowanym charakterze funkcjonalnym i artystycznym. Kolejne epoki stylowe zależnie od sytuacji ekonomicznej miasta często przyczyniają się do wzbogacania lub zupełnej przybudowy pierwotnych założeń dając nowe i niejednokrotnie ciekawe rozwiązania urbanistyczno-architektoniczne.

...

BOLESŁAWIEC    wygląd oto?, witogM®y Wte trema

Brak wiarygodnych przekazów Wio-    na dmcjtó w-

wyth nie pozwala na dokładne ustalenie dat ^toych, a pmnteawyrd tu w XIX w. budowy ratusza. Można jedynie przypuszczał ^{1 W}*'^K4!^    I kjuka.

że prace rozpoczęto ok, połowy XV wieku, po ^0te ^ ^to ^¹ ta4» wojnach husyckich, czego potwierdzeniem ^V*ny na rzucie litery U z kmto-

może byt wzmianka z Ml r. o robotach przy ^ ** BM» klanie szczytowej. Wiek XVI przynosi prze- ¹ ■^T**:** budowy 1 powiększenie pierwotnego założę* ¹ nia dokonane w latach 1525—1535, potwierdzone zachowanymi inskrypcjami na piaskowcowych blokach w elewacji zach. Powsta

wym - podobnym do sklepień w ratuszu we Lwówku i na zamku w Grodku, związanych z kręgiem twórczości Wendla Rosskopla ze Zgorzelca. Dalsze prace nad powiększeniem i przebudową ratusza miały miejsce dopiero w 1-szej poi. XVIII w, i one to nadały mu

ła wtedy sala o żebrowym sklepieniu siecio- i

HA I

w

1