IMG 73

\ r Polityka gospodarcze

\ r Polityka gospodarcze

3. WNP - Wspólnota Niepodległych Państw powstała w Mińsku w 1991 roku w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego. Przystąpiły do niej wszystkie byle republiki radzieckie (Rosja, Białoruś, Ukraina, Mołdawia, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgislan, Tadżykistan, Turkmenistan, Azerbejdżan, Armenia) oprócz Litwy, Łotwy i Estonii, a także Gruzji, która jednak przyłączyła się w 1993 roku. Główne zadania WNP sprowadzają się do utworzenia na jej terenie jednolitej przestrzeni gospodarczej (celnej, komunikacyjnej, ekonomicznej), a także do prowadzenia wspólnej polityki międzynarodowej. Jest to jednak trudne do zrealizowania, bowiem istnieje wiele rozbieżności w różnych kwestiach pomiędzy poszczególnymi państwami - ich przejawem może być fakt, że do obronnego układu o zbiorowym bezpieczeństwie należy obecnie tylko sześć republik (Rosja, Annenia, Kazachstan, Kirgislan, Tadżykistan i Białoruś). Także zmiany

polityczne władz państwowych nie sprzyjają dalszej integracji. W maju 2006 roku Gruzja, Ukraina, Armenia i Mołdawia utworzyły odrębną Orga-\ nizację na Rzecz Demokracji i Rozwoju o nazwie GUAM.

'    4. WTO - Światowa Organizacja Handlu utworzona została na mocy

porozumienia zawartego w kwietniu 1994 roku w Marakeszu. Jej głównym zadaniem jest liberalizacja światowego handlu, a także stworzenie jednolitych warunków na rynkach międzynarodowych dla wszystkich państw. Obecnie do WTO należy 148 członków, w tym Polska - od lipca 1995 roku. Siedzibą organizacji jest Genewa (Szwajcaria).

5. OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju powstała w 1961 roku, a jej siedzibą jest Paryż. Organizacja ta skupia 30 najbardziej rozwiniętych państw świata z tzw. „bogatej północy” - Stany Zjednoczone, Kanadę, Meksyk, Japonię, Korcę Południową, większość członków Unii Europejskiej (poza republikami bałtyckimi i Słowenią), a także Norwegię, Szwajcarię, Islandię, Australię i Nową Zelandię. Prowadzi działalność zgodną ze swoją nazwą, przy czym nie ogranicza się tylko do swoich członków - w znacznym stopniu wspiera rozwój gospodarczy państw biedniejszych. OECD organizuje również międzynarodową współpracę naukową oraz w szczególnym stopniu dba o ochronę środowiska.

6. OPEC - Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową, powołana w 1960 roku w Bagdadzie. Należą do niej państwa z tzw. „biednego południa" (większa część Bliskiego Wschodu oraz Algieria, Libia, Nigeria, Gabon, Wenezuela, Ekwador i Indonezja), dla których eksport

ropy naftowej jest podstawą całej gospodarki. Reprezentuje jednolite stanowisko na rynkach ogólnoświatowych - określa wielkości wydobycia, aby utrzymać korzystne dla siebie ceny i móc skutecznie konkurować z innymi dużymi eksporterami (Rosją, Norwegią, Kanadą, Meksykiem).

7. UE - Unia Europejska, która stanowi najważniejszą organizację regionalną w Europie. Obecnie należy do niej 27 państw. Według własnej definicji „Unia Europejska to rodzina demokratycznych państw, których celem jest wspólna praca na rzecz pokoju i dobrobytu". Realizacją tego celu zajmują się liczne unijne organy mające określone uprawnienia i kompetencje. Do najważniejszych zaliczają się:

-    Rada Unii Europejskiej w Brukseli (złożona z przedstawicieli rządów - władza ustawodawcza),

-    Komisja Europejska w Brukseli (inicjuje i prowadzi bieżącą działalność - władza wykonawcza),

-    Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu (władza sądownicza),

-    Parlament Europejski w Strasburgu (organ kontrolny wybierany przez obywateli UE),

-    Trybunał Obrachunkowy w Luksemburgu (organ kontrolujący zarządzanie finansami).

Organem nadrzędnym UE jest Rada Europejska, której przewodnictwo, zgodnie z przyjętym systemem rotacyjnym, co pół roku obejmuje kolejne z państw Unii.

Oprócz Unii Europejskiej na kontynencie europejskim funkcjonują też inne ważne organizacje międzynarodowe, w tym:

-    Rada Europy,

-    OBWE,

-    EFTA, CEFTA,

-    Rada Państw Morza Bałtyckiego.

Rada Europy utworzona została w 1949 roku przez 10 państw Europy Zachodniej: Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Włochy i Wielką Brytanię. W późniejszych latach pojedynczo przyłączały się kolejne kraje z tamtej części kontynentu. Jednak największy przypływ nowych członków nastąpił w latach dziewięćdziesiątych, kiedy to po przemianach z 1989 roku do Rady przystąpiła niemal cała Europa Środkowa i Wschodnia. Obecnie jest w niej 46 państw członkowskich - wszystkie europejskie (z wyjątkiem Watykanu i Białorusi,