14846 wstęp do teorii polityki img 73

Justyna Zając

IV. Środki i metod}' polityki zagranicznej państwa

1. Pojmowanie środków i metod polityki zagranicznej państwa

Termin środek definiowany jest przez Słownik Języka Polskiego jako „to co ułatwia, umożliwia coś”¹. Natomiast polityka zagraniczna jest pojmowana jako „zespół działań i związanych z nimi decyzji, jakie państwo podejmuje do realizacji założonych celów poprzez wywarcie wpływaj oraz określenie stanowiska i postępowania innych uczestników stosunków międzynarodowych”². Polityka zagraniczna państwa jest zatem procesem realizacji celów, będących pożądanym stanem spraw htb wyobrażeniem prżyszłego stanu spraw, do którego dany podmiot dąży i zamierza go spowodować poprzez odpowiednie zachowania i działania'. Środki polityki zagranicznej są więc uruchamiane po to, aby ten wyobrażony, pożądany stan spraw osiągnąć. Można zatem przez środki polityki zagranicznej rozumieć wszystkie zasoby i instrumenty, przy użyciu których państwa starają się kształtować pożądane postawy i działania zagranicznych podmiotów oraz pożądane stany zjawisk i procesów międzynarodowych³.

Należy podkreśiić, że termin instrument jest szeroko stosowany w literaturze zachodniej w' analizie polityki zagranicznej państwa, zwykle jako synonim środka. Wydaje się jednak, że instrument definiowany prze2 Słownik Języka Polskiego jako „narzędzie, przyrząd używany zwłaszcza do czynności wymagających precyzji”⁴ jest kategorią podrzędną w odniesieniu do środka. W ramach jednej kategorii środka możemy mieć do czynienia z kilkoma instrumentami

Maty słownikjęzyka polskiego, (red.), Stanisław Skorupko, Halina Auderska, Zofia Lempicka), Warszawa: PWN 1990,s. SI4.

Janusz Symonidcs. „Kilka uwag o badaniach nad polityką zagraniczną”. (w:J lidward J. Fatyga, Janusz Symonides (red.), Teoretyczne problemy polityki zagranicznej. Warszawa: IGKR SGPiS 1978, s. 11.

* Por. Irena Rysińska. „Środki i metody polityki zagranicznej”, [w:] Kukułka, Zięba, op.oit., s. 78. ^ł Mały słownik języka polskiego, s. 237.

⁵ Ryszard Zięba, „Cele polityki zagranicznej”, [w:] Józef Kukułka, Ryszard Zięba (red.), Polityka zagraniczna państwa. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1992, s. 53.