Przez dźwignię 6 i sprężynę 7 zrealizowane jest sprzężenie zwrotne zapewniające dużą dokładność ustawienia trzpienia siłownika. Załóżmy, że zmiana ciśnienia sterującego polega na wzroście tego ciśnienia. Wzrost ciśnienia pster powoduje zwiększenie siły wywieranej przez mieszek /, ściśnięcie sprężyny 7 i zmniejszenie odległości pomiędzy dyszą 2 i przesłoną 3. Wskutek tego wzrasta ciśnienie kaskadowe p*, wzrasta także ciśnienie p'ater działające na membranę siłownika. Pod wpływem zwiększonego ciśnienia membrana siłownika ugina się i trzpień zostaje wysunięty ściskając, za pośrednictwem dźwigni 6, sprężynę 7. Siła ściskanej sprężyny zwiększa się i przy pewnym położeniu trzpienia siłownika równoważy się siłę wywieraną przez mieszek 1. Trzpień przyjmuje położenie, przy którym siła od mieszka jest zrównoważona siłą sprężyny, niezależnie od ^działających na niego sił zewnętrznych. Jeżeli bowiem pojawi się siła zewnętrzna przesuwająca np. trzpień do góry, to ruch trzpienia wywoła zmianę położenia przysłony w kierunku zmniejszenia jej odległości od dyszy. W konsekwencji nastąpi wzrost ciśnienia p'ster i zrównoważenie siły działającej na trzpień. Na skutek działania sprzężenia zwrotnego ciśnienie p’tter będzie przyjmowało takie wartości, przy których położenie trzpienia siłownika będzie zgodne z wartością sygnału Pster, niezależnie od działania czynników zewnętrznych.
Zastosowanie nastawnika daje kilkunastokrotne zmniejszenie histerezy i wpływu sił obciążenia na położenie trzpienia. Ponadto zwiększa prędkość działania siłownika i umożliwia podwyższenie (zwykle do 200 kPa) zakresu ciśnień p'steĄ
Stosując nastawnik można usunąć z siłownika sprężynę. Powstanie wówczas siłownik bezsprężynowy (rys. 4.7). W siłownikach bezsprężynowych ruch powrotny powodowany jest ciśnieniem o stałej wartości pp, doprowadzanym do jednej z komór siłownika. W połączeniu pokazanym na rys. 4.7 ciśnienie pp doprowadzane jest do
Rys. 4.7
Siłownik pneumatyczny bezsprężynowy z nastawnikiem pozycyjnym
/ — mieszek sprężysty, 2 — dyua, S — przysłona. 4 — wzmacniacz, 3 — siłownik, 6 — dźwignia, 7 — spręiyns, % — stabilizator ciśnienia