238 • Meleager
bliźniąt: -> Eola i -» Bojotosa. Król ukarał córkę, każąc ją oślepić i wtrącić do lochu, a jej synów rozkazał rzucić na pożarcie dzikim zwierzętom. Uratowali ich pasterze, którzy zanieśli bliźnięta do bezdzietnej żony króla Metapon-tosa, Teano. Z czasem jednak król doczekaI się swoich synów i wtedy Teano postanowiała pozbyć się przybranych synów, gdyż zorientowała się, że Metapontos woli starszych chłopców. Zaczęła namawiać swoje dzieci, by zabiły Eola i Bojotosa. Doszło do walki, ale zginęli w niej synowie króla. Posejdon wyjawił wreszcie tajemnicę synom M., a oni niezwłocznie wyruszyli do Desmosa, zabili króla i uwolnili swoją matkę. Wszyscy razem udali się do króla Metapontosa, z którym M. zaczęła dzielić dalsze życie, gdyż żona króla popełniła samobójstwo. Według niektórych mitów Eol i Bojotos byli praojcami Eolów i Be-otów. M. była postacią dwóch zaginionych tragedii Eurypidesa: Melanippe mądra i Melanippe w pętach.2 Imię M. nosiła także zabita przez —»Telamona —> Amazonka, córka boga -»Aresa, siostra królowej Amazonek —> Hippoli-ty.3 Córka -»Ojneusa i siostra —» Meleagra również nazywała się M.
Meleager, syn króla Kalidonu -> Ojneusa i -> Altei. Brat ■
->Dejaniry. Dzielny wojownik. W czasie łowów na dzika, zesłanego na Kalidon przez boginię łowów —> Artemidę, zabił brata swojej matki (według innej wersji: dwóch bra- Meleager ci). Altea z zemsty zapaliła głownię, której spalenie oznaczało kres życia jej syna, jak przepowiedziały jej kiedyś
Meleager
Memnon • 239
boginie losu, —»mojry. Przepowiednia się spełniła, M. wkrótce umarł. Imię bohatera nosiła jedna z niezachowa-nych tragedii Eurypidesa. • Sceny z tego mitu zachowały się na malowidłach wazowych, z których jedno znajduje się na słynnym kraterze attyckim (570 p.n.e.; tzw. waza Franęois), wykonanym przez garncarza Ergotimosa i malarza Klitiasa (Museo Archeologico Nazionale, Florencja). Często pojawiały się jako motyw reliefów na rzymskich sarkofagach. Część marmurowej urny Łowy kalidońskie (Ostia, II w.) z kolekcji Potockich w Jabłonnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie. P.R Rubens namalował obrazy Meleager i Atalanta (1613-1615 i 1635-1637, Alte Pinakothek, Monachium). M. jest tytułowym bohaterem dramatu S. Wyspiańskiego napisanego w 1899 r. Patrz także Atalanta, Ifikles, kalidoński dzik.
Meliady, Meliai, Meliades. —» nimfy mieszkające w jesionach wraz z —> eryniami i —> gigantami; zrodziła je —» Gaja, zapłodniona krwią boga nieba —> Uranosa, która spadła na ziemię, kiedy —> Kronos pozbawił boga męskości. Lubiły krew i przemoc.
Melpomena (‘śpiewająca’), jedna z dziewięciu —> muz, opiekująca się najpierw śpiewem i muzyką. Włączono ją później do orszaku —> Dionizosa, skąd wywodzi się patronat M. nad tragedią grecką, wywodzącą się z kultu dionizyj-skiego. Przedstawiano ją w wieńcu z bluszczu, trzymającą w prawej dłoni maczugę —> Heraklesa (czyny tego bohatera z zamiłowaniem przedstawiano na scenie), w lewej zaś maskę tragiczną. Patrz także Mnemosyne, Tamyris. Memnon, syn —»Titonosa i —» Eos. Król Egiptu. Wódz kontyngentu Etiopów w wojnie trojańskiej; walczył w obronie —» Troi. Dzięki broni wykutej przez —> Hefajstosa pokonał wielu greckich wojowników, wśród nich —> Antylochosa. syna —» Nestora. —> Achilles pomścił śmierć przyjaciela; wezwał M. na pojedynek, syn Eos zginął. Martwe ciało syna zabrała matka z pola walki i przeniosła je do Etiopii. Łzy, które nad nim wylewała, pojawiały się każdego ranka w postaci rosy. Gdy urządzano M. uroczysty pogrzeb, zleciało się stado ptaków zwanych memnonidami. One to co roku odwiedzały grób bohatera, który, według podań, lokowano w Egipcie, Tebach, na wybrzeżu Hellespontu itp. Na cześć M. wzniesiono wiele budowli i posągów. Słynny był tzw. posąg M. (w rzeczywistości posąg faraona Amenofisa) w Tebach w Egipcie, który „śpiewał” przy wschodzie słońca, wydając tony podobne do dźwięków struny, jak gdyby witał pojawienie się Eos. • Pojedynek