IMG84

Młodopolskie źródła Skamandra

Jadwiga Zacharska

Źródła poezji skamandryckiej są, oczywiście, liczne, zróżnicowane, a częściowo nawet opisane. Wnikliwy i życzliwy recenzent poezji skaman-dryckiej, Karol Wiktor Zawodziński, wskazywał w niej wpływy poezji rosyjskich symbolistów, Jarosław Marek Rymkiewicz doświadczenia parna-sismu i ekspresjonizmu, Teresa Kieniewicz refleksy lektur Whiimana, Michał Głowiński fascynację twórczością romantyków, a Ireneusz Opacki obecność sentymentalizmu W wydanych w latach 1978-1993 przez Uniwersytet Śląski dziewięciu tomach studiów poświęconych problemom Skamandra znajdują się m. in. prace analizujące uwarunkowania i powiązania twórczości poszczególnych poetów z różnymi zjawiskami z dziedziny sztuki (np. Elżbiety Hurnikowej o secesji w poezji M. Pawlikowskiej) i kultury masowej, a także literackie inspiracje (np. staffizm Wierzyńskiego czy echa piosenki legionowej w twórczości Tuwima).

Trudno ogarnąć najważniejsze nawet źródła liryki skamandryckiej, skoro samo istnienie wspólnego skamandrytom wzorca poezji nie jest sprawą oczywistą. Szukanie ich w epoce poprzedzającej właściwe, książkowe debiuty członków grupy ^{1 2} nie jest ani odkrywcze, ani oryginalne. Młodopolskie

1

   Patrz: K. W. Zawodziński, Jubileusz Skamandra, |w:] Wśród poetów, Kraków 1964; J. M. Rymkiewicz, Skamander, [w:] Poezja polska 1918-1975, t. I. Warszawa 1975; T Kieniewicz, Walt Whitman i skamandryci, „Przegląd Humanistyczny" 1972 nr 3. M. Głowiński. Tuwim w kręgu Skamandra, [w:] J. Tuwim. Wiersze wybrane. Wrocław 1967; I Opacki. Rousseau mieszczańskiego dwudziestolecia, [w:) Skamander. Studia z zagadnień poetyki i socjologii form poetyckich, Katowice 1978.

2

   Debiuty czasopiimienne wszystkich skamandrytów miały miejsce wcześniej, przed i w czasie wojny: najmłodszy, debiutujący jako cudowne dziecko Lechoń zdążył nawet wydać dwa zbiorki poezji, które jednak później sam skazał na zapomnienie. Ale ukazujące się po wojnie, w okresie tworzenia się czy faktycznego istnienia grupy pierwsze tomiki