materia�y�ramiczne sup tward 3

Spiekany azotek krzemu - może występować w postaci czystej Si₃Nj, z dodatkiem tlenku itruY₂0₃ lub z dodatkiem 30% węglika tytanu 4,5%tlenku itru Y₂0₃ i 1.5% tlenku aluminium Al₂0₃. Czysty azotek krzemu ma barwę szarą. Jest stosowany do toczenia i frezowania żeliwa szarego, sferoidalnego i stopowego, stopów na osnowie niklu w silnie przerywanych procesach technologicznych z prędkościami przekraczającymi 1000 m/min. Oznacza to wytrzymałość na wysokie temperatury rzędu 1300°C. Do jego zalet należy duża przewodność cieplna i bardzo mała rozszerzalność cieplna. Umożliwia to chłodzenie cieczą narzędzi z tego tworzywa podczas skrawania. Oznacza się go symbolem CN i podaniem grupy zastosowania np. CN-K10.

§&(£& -związek utworzony na bazie azotku krzemu, przez wprowadzenie w miejsce atomów krzemu cząsteczek tlenku aluminium Al₂0₃i bardzo często tlenku itru Y₂0₃. Są to materiały opracowane w końcu XX wieku i wprowadzane aktualnie do produkcji i eksploatacji w warunkach przemysłowych. Otrzymuje się je przez prasowanie na gorąco w formach grafitowych w temperaturze 1700-1750^CC lub spiekanie w atmosferze azotu w temperaturach 1750-1850°C. Przed spiekaniem produkty z$iąjsą formowane na zimno lub gorąco przez prasowanie, wyciskanie, formowanie wtryskowe lub odlewanie. Mogą być potem obrobione toczeniem, frezowaniem, wierceniem, szlifowaniem i poddane cięciu za pomocą konwencjonalnych narzędzi. Natomiast po spieczeniu można je jedynie szlifować ściernicami diamentowymi, polerowaniu ultradźwiękowemu i cięciu z wykorzystaniem lasera. Narzędzia wykonane ze stosuje się do toczenia i

frezowania stali i stopów trudno obrabialnych m.in. żeliwa, stali ulepszanych cieplnie, stopów niklu, tytanu i aluminium oraz stopów wysoko żarowytrzymałych. Bardzo pozytywną cechą tych materiałów jest zmniejszanie się zużycia narzędzia wraz ze wzrastającą prędkością skrawania.