Mi� u dzieci rezus�w7

ssanie kciuka lub palucha u nogi — wskazują na to, że w tej sytuacji emocjonalny wskaźnik strachu u dzieci prawie potroił się. Jednakże żadne pomiary ilościowe nie są w stanie zobrazować kontrastu pomiędzy aktywną i ekspansywną postawą małpki w obecności matki, i biernym, pełnym apatii i niepokoju zachowaniem się, gdy jej nie było.

W omawianej sytuacji doświadczalnej matka druciana nie dodawała pewności małpce. Badania kontrolne przeprowadzone na małpach, które od urodzenia znały jedynie drucianą matkę dowiodły, że nie darzyły jej one żadnym uczuciem i jej obecność nie stanowiła dla nich najmniejszej pociechy. Ta właśnie grupa zwierząt wykazywała najwyższą ze wszystkich grup emoc-jonalność. Ich typowy sposób zachowania się był następujący: biegły do ściany lub w róg pokoju, kuliły głowę i ciało i kołysały się w przód i w tył. Czynności te przypominały dokładnie autystyczny ¹ sposób zachowania się, często obserwowany wśród dzieci opuszczonych, znajdujących się w zakładach lub poza nimi.

Dla ostatecznego porównania wpływu matek z materiału i z drutu przeprowadziliśmy eksperyment, pierwotnie opracowany przez Roberta A. Butlera ² z Laboratorium Badania Naczelnych. Stwierdził on, że małpy zamknięte w słabo oświetlonym pudle, przez kilka godzin bez przerwy naciskały dźwignię jedynie po to, aby wielokrotnie otworzyć okno i wyjrzeć na zewnątrz. Częstotliwość naciskania dźwigni zależała od tego, co małpy widziały przez otwarte okno; widok innej małpy wywoływał o wiele większą aktywność, niż widok

miski z owocami lub pustego pokoju. Obecnie wiemy, że ta „reakcja poznawcza” jest wrodzona. Już 3-dnio-we małpy, ledwo umiejące chodzić, pełzną po podłodze pudła, aby dostać się do dźwigni, która na krótką

Ryc. 53. „Test ciekawości” wykazał, że małpki chowane z obiema matkami okazywały tyle samo zainteresowania matce z materiału (słupki kratkowane), co inne) małpie (słupki kreskowane); matka z drutu (słupki czarne) wzbudzała nie większe zainteresowanie, niż pusty pokój (słupki białe). Małpy chowane bez żadne) matki uważały obie matki zastępcze za mnie] Interesujące niż inne małpy.

chwilę otwiera okno; niektóre z nich naciskają dźwignię setki razy w ciągu kilku godzin.

Gdy przebadaliśmy nasze małpie dzieci w „pudle Butlera” okazało się, że te, które chowane były w obecności obu matek, wykazywały równie wyraźną reakcję na matkę z materiału, jak i na inną małpę, a okazywały nie większe zainteresowanie matką z drutu, niż pustym pokojem. Zarówno w tym, jak i w innych testach, małpy „karmione” przez drucianą matkę zachowywały się tak samo, jak małpy karmione przez matkę z materiału. Zwierzęta grupy kontrolnej, hodowane w ogóle bez żadnej matki, wykazywały ogromne zainteresowanie zarówno obiema matkami, jak i inną małpą.

121

1

   Autyzm, czyli „zamknięcie się w sobie”, jest jednym z głównych objawów schizofrenii i polega na izolowaniu się osobnika od swojego otoczenia (przyp. red. poi.).

2

   Patrz artykuł R. A. Butlera Przejawy ciekawości u małp, s. 181 (przyp. red. poi.).