Statystyka-jest to nauka zajmująca się badaniem i opisem zjawisk masowych. Podst. Narzędziami statystyki są metody matematyczne przystosowane do jej potrzeb. Wyróżnia się 2 podst działy statystyki: -statystykę opisową -statystykę matematyczną Statystyka opisowa-pozwala syntetycznie scharakteryzować (opisać) zjawiska masowe przy pomocy miar statystycznych.
Statystyka
matematyczna- pozwala przybliżać wielkości charakterystyczne dla całych populacji na podstawie prób losowych z uwzględnieniem właściwości rozkładów losowych
Zjawisko masowe-jest to zjawisko
charakterystyczne dla dużej liczby jednostek (duża liczba min 30,100 uzależniona od charakteru jednostki), charakteryzuje się pewnymi wartościami pozwalającymi przypisać pewną jednostkę do danej zbiorowości. Właściwości te nazywa się cechami statystycznymi- w zależności od ich charakteru wyróżnić można cechy ilościowe oraz jakościowe.
Cechy ilościowe dają się wyrazić przy pomocy symboli matematycznych, cechy jakościowe wymagają opisu słownego . Ponadto cechy ilościowe mogą być ciągłe i skokowe (w zależności od dokładności ewidencji). Jednostka statystyczna jest to podzbiór zbiorowości statystycznej, charakteryzujący się określonym natężeniem występowania cech statystycznych.
Miara statystyczna-jest to abstrakcyjna wielkość charakteryzująca (najczęściej postaci wyrażenia liczbowego) zbiorowość statystyczną pod względem badanej cechy.
Do podst miar statystycznych należą nast. grupy:
Miary położenia- zwane są również miarami przeciętnymi określąją najbardziej
charakterystyczny poziom badanej cechy w całej
populacji, badanej grupie lub podzbiorze. Do tych miar należą: średnia arytmetyczna, zwykła i ważona, średnia harmoniczna, dominanta(modalna lub moda), mediana i kwartale.
Miary zróżnicowania-charakteryzują zmienność natężenia badanej cechy w badanej populacji, grupie lub podgrupie Podst wielkości:
Wariancja, odchylenie standardowe, przeciętne, współczynnik zmienności, odchylenie ćwiartkowe Miary asymetrii-określają rozkład jednostek
charakteryzujących się natężeniem badanej cechy powyżej lub poniżej wielkości przeciętnej (średniej). Podst miarami są: wskaźnik i współczynnik asymetrii. Miary koncentracji-określają skupienie natężenia występowania jednostek
charakteryzujących się określoną cechą wokół wartości przeciętnej.
Miary współzależności-informują o kierunku i sile wzajemnych relacji natężenia przynajmniej dwóch cech w badanej populacji, bądź grupie w kierunku i sile. Podst miary: współczynniki korelacji, kowariancji oraz regresji.
Miary rozwoju tendencji- określają kierunek i siłę natężenia danej cechy w kolejnych jednostkach czasu. Podst miary i metody w tej grupie: średnie czasowe, indeksy czasowe, i agregatowe oraz funkcję tendencji rozwojowej uwzględniającą trendy, wahanie sezonowe oraz przypadkowe.
Miary struktury- podają udział badanej podgrupy, charakteryzujące się określonym natężeniem danej cechy w ogólnej liczbie badanych jednostek, czyli populacji.
Podst miary: wskaźniki struktury, czyli wielkości względne podawane w %. Średnia arytmetyczna-jest to suma wszystkich wielkości podzielona przez ich ilość Dominanta- wartość nąjczęstsza, moda, modalna- wartość
zmiennej, która w rozkładzie występuje najczęściej, odpowiada wartości max funkcji opisującej dany rozkład, można ją ustalić dla rozkładów jednomodalnych. Kwartale- dzielą zbiorowość na dwie części w ten sposób, że:
-25% jednostek ma wartości niższe a 75% wartości wyższe od kwartyna pierwszego -50% jednostek ma wartości niższe i 50% ma wartości wyższe od kwartyna drugiego zwanego medianą*
-75% ma wartości niższe a 25% wartości wyższe od kwartyna trzeciego Dyspersja- zróżnicowanie jednostek zbiorowości statystycznej ze względu na wartość badanej cechy Odchylenie przeciętne-określa wszystkie jednostki badanej zbiorowości, różnią się średnio rzecz biorąc ze względu na wartość zmiennej od średniej arytmetycznej tej zmiennej.
Odchylenie ćwiartkowe-opiera się na wartościach kwarty Ii, mierzy poziom zróżnicowani tylko części jednostek zbiorowości po odrzuceniu 25% jednostek o najniższej wartości oraz 25% jednostek o najwyższej wartości -mierzy średnią rozpiętość w połowie obszaru zmienności.
Wariancja-jest to średnia arytmetyczna z kwadratów odchyleń poszczególnych wartości cechy od średniej arytmetycznej całej zbiorowości Odchylenie standardowe-jest to pierwiastek kwadratowy z wariancji, określa o ile wszystkie jednostki badanej zbiorowości różnią się średnio ze względu na wartość badanej zmiennej od średniej arytmetycznej tej zmiennej.
Asymetria (skośność)-określa czy przeważająca liczba jednostek zbiorowości znajduje się powyżej czy poniżej przeciętnego poziomu badanej cechy.
Wskaźnik asymetrii^ określa jedynie kierunek asymetrii
Współczynnik asy metrii-jest to miara określająca zarówno kierunek jak i siłę asymetrii
Koncentracje- skupienie poszczególnych wartości zmiennej wokół średniej luba jako nierównomierny podział ogólnej sumy watości cechy między poszczególne jednostki zbiorowości.
Współczynnik Pearsona-miara siły związku prostoliniowego między dwiema cechami mierzalnymi
Kowariancja-jest średnią arytmetyczną iloczynu odchyleń zmiennych X i Y od ich średnich arytmetycznych Demografia-nauka o prawidłowościach rozwoju ludności w konkretnych warunkach gospodarczych i społecznych badanego terytorium.
Zajmuje się ona opisem stanu i struktury ludności oraz badaniem i oceną zmian wynikających z dotychczasowego i przewidywanego mchu naturalnego i wędrówkowego.
Demografia ogólna -przedmiotem jej jest rozwiązywanie problemów teoretycznych dotyczących pomiaru i opisu struktur oraz procesów demograficznych Demometria - to nauka o metodach pomiaru i predykcji procesów demograficznych za pomocą aparatu
matematyczno-statystycznego Demografia opisowa -zajmuje się opisem
struktur i procesów
demograficznych Demografia historyczna - zajmuje się opracowaniem metod oraz opisu struktur i procesów demograficznych w
minionych okresach
(wyniki badań
publikowane są w kwartalniku „Przeszłość
demograficzna")
Demografia potencjalna - stworzyła własny system pomiaru i oceny procesów demograficznych nadąjąc każdemu człowiekowi wagę zależną od jego płci. wieku i innych cech Demografia społeczna -zajmuje się społecznymi uwarunkowaniami i