Statystyka - jest to nauka zajmująca się metodami badania przedmiotów i zjawisk w ich
masowych przejawach oraz analizą ilościową lub jakościową z punktu widzenia tej nauki, do którego zakresu te przedmioty i zjawiska należą.
Statystyka to metoda wydobywania informacji z danych i logika podejmowania decyzji w warunkach niepewności.
Pierwsza część tej definicji wskazuje na przedmiot statystyki opisowej, zaś druga część wskazuje na przedmiot statystyki matematycznej ( empirycznej).
Pomiar to przyporządkowanie obiektom badanym ( rzeczy, zdarzenia ) symboli ( słowa, cyfry, znaki) w taki sposób, by relacjom między obiektami odpowiadały relacje między symbolami. Sposób przyporządkowania musi podlegać empirycznej weryfikacji.
System symboli zastosowanych w pomiarze nazywamy skalą pomiarową. Wyodrębnimy cztery hierarchicznie ułożone skale od najsłabszej do najmocniejszej pod względem dopuszczalnych działań
Skala |
Właściwość |
Możliwe działania |
Nominalna |
Identyfikacja badanej jednostki ze względu na posiadanie łub nie posiadanie określonych wariantów (typów) cech | |
Porządkowa |
Jak wyżej + porządkowanie, przypisywanie badanej jednostce określonego wariantu cechy zgodnie z intensywnością posiadania danej cechy; intensywność nie jest dokładnie zmierzona |
Randowanie ( zamiana wyników ze skal wyższych na wyniki porządkowe) |
Przedziałowa (interwałowa) |
Jak wyżej + jednostka miary do ustalania różnic między poszczególnymi wariantami cechy, odstępy na skali takie same; początek skali stanowi tzw. zero względne |
Dodawanie, odejmowanie |
Ilorazowa (stosunkowa) |
Jak wyżej + naturalna jednostka miary z zerem absolutnym, do ustalania stosunku pomiaru dwóch jednostek |
Wszystkie |
Skala |
Własności |
Przykładl |
Przykład2 |
Nominalna |
Klasy jakościowe |
Deklaracja zainteresowań |
Podział na kobiety i nie kobiety |
Porządkowa |
j.w.+ hierarchia klas |
Skala stopni szkolnych |
Przemysłowe klasy jakości |
Przedziałowa |
j.w. + jednostka pomiaru |
Skale znormalizowane |
Lata kalendarzowe |
Ilorazowa |
j.w. + zero bezwzględne |
Wyniki testów szybkości |
Długość odcinka |
1