1006

Justyna Wilctorowicz

ROZDZIAŁ 1.

WIADOMOŚCI WSTĘPNE

Statystyka jest dyscypliną nauki, zajmującą się metodami badania zjawisk masowych. Termin statystyka pochodzi od łacińskiego słowa status (państwo). Najwcześniejsze badania statystyczne datowane są na 2000 lat p.n.e. Przeprowadzone zostały wówczas pierwsze spisy ludności i zasobów państwa w Chinach i Egipcie. Spisy ludności i rejestry administracyjne prowadzone były także w Cesarstwie Rzymskim (ok. 600 r. p.n.e.) i w Indiach (ok. 300 r. p.n.e.). Początkowo opis tych badań był częściej słowny, z czasem jednak nabierał coraz bardziej sformalizowanej formy. Prowadzone w starożytności badania statystyczne służyły przede wszystkim monarchom i władzom ówczesnych państw, ułatwiając im prowadzenie efektywnych rządów.

Prekursorami szerszego stosowania statystyki byli tzw. arytmetycy polityczni, którzy na początku XVII wieku wskazywali, że w pozornie chaotycznych zjawiskach masowych występują określone prawidłowości. Im też zawdzięczamy podwaliny pod rozwój metodologii badań statystycznych.

Statystyka została formalnie uznana za naukę na początku XIX wieku. Wtedy też powstało w Anglii Królewskie Towarzystwo Statystyczne - pierwsza organizacja statystyczna. Od tego czasu trwa dynamiczny rozwój metodologii i zakresu praktycznych zastosowań statystyki. Metody statystyczne wykorzystywane są zarówno w badaniach ekonomicznych jak i społecznych, ale także w medycynie, psychologii, technice itd. Szczególnie szybkie przyspieszenie rozwoju metod i procedur badań statystycznych związane jest z szerokim zastosowaniem technik komputerowych, które wydatnie przyspieszają proces obliczeniowy, a także pozwalają na zastosowanie bardziej precyzyjnych metod prezentacji materiału statystycznego. Spośród najpopularniejszych obecnie w Polsce pakietów statystycznych należy wymienić takie, jak Statistica, SPSS czy Stalgraphics. Powszechność tych programów ograniczają jednak wysokie koszty ich zakupu. Stąd przy obliczeniach statystycznych warto sięgnąć do powszechnie dostępnego arkusza kalkulacyjnego, jakim jest Excel, który jest wyposażony w opcje umożliwiające przeprowadzenie nawet skomplikowanych analiz statystycznych.

9