IMGr97

■

1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SURDOPEDAGOGIKI

Pojęcie pedagogika określa dyscyplinę nauki zajmującą się wychowaniem rozumianym jako świadomie i celowo zorganizowany proces rozwoju osobo-wości wychowanka w procesie interakcji zachodzących między uczniem a nauczycielem, zgodnie z przyjętym ideałem wychowawczym.

Z kolei termin pedagogika specjalna określa jedną z subdyscyplin pedagogiki, której przedmiotem jest teoretyczna i praktyczna problematyka wychowania osób odchylonych od normy psychofizycznej. Pedagogika specjalna zajmuje się teoretyczną i praktyczną — stosowaną problematyką wychowania osób niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie, to jest dzieci, młodzieży i dorosłych ze szczególnymi trudnościami (w porównaniu z tzw. normą) w uczeniu się i wychowaniu. Trudności te mogą wynikać z niepełnej sprawności w funkcjonowaniu zmysłów (szczególnie telereceptorów - wzroku i słuchu), intelektu, w zakresie sfery emocjonalno-motywacyjnej, ale także w posługiwaniu się narządami ruchu, mogą wreszcie wynikać z przewlekłej, długotrwałej choroby.

Zadaniem pedagogiki specjalnej jest dążenie do stworzenia teorii rewalidacji i resocjalizacji służącej praktyce wychowania osób odbiegających od normy.

Pedagogika specjalna, budując własną teorię - teorię rewalidacji, pozostaje jednocześnie w określonym stosunku współzależności z dyscyplinami najbardziej ogólnymi pedagogiki, tj. teorią wychowania, która określa, jaki powinien być ideał wychowawczy i w jaki sposób należy zmierzać do jego osiągania oraz dydaktyką ogólną, która zajmuje się przede wszystkim tym, czego uczyć, jak uczyć i jak nauczyć. Przedmiot pedagogiki specjalnej jest zatem ten sam co pedagogiki. Jest nim, jak to już powiedzieliśmy, teoria i praktyka wychowam*. I

Surdopedagogika (od łac. surdus ‘głuchy’) jest jedną z dyscyplin szczegółowych pedagogiki specjalnej, obok tyflopedagogiki, oligofrenopedagogikt „

¹ Terminu oligofrenopedagogika obecnie unika się, jest on zastępowany wyrażeniem „niepełnosprawność intelektualna" (choć to inaczej „obniżenie yaoaa^Mfcjj umysłowej" czyli oligofrenia) zgodnie z postanowieniem Polskiego Naukowych nad Upośledzeniem Umysłowym, gubi się przy tym jednak jcttawdMB nowym określeniu dyscypliny fakt, że jest to jedna z subdyscyplin naukowych gadtilH i ogranicza do funkcjonowania intelektu. Rozróżnienie to nie Jory czy tcraut^lj^B gogika", gdyż nie wiążą się z tym terminem pejoratywne skojarzenia.