25242

PRAWO SPADKOWE

I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

$ 155. Pojęcie dziedziczenia i prawa spadkowego

Praw o spadkow e ogół norm prawnych, regulujących dziedziczenie Succcsio - dziedziczenie,

przechodzenie rzeczy i zobowiązań zmarłego spadkodawcy na dziedziców, per universitatem czyli majątek przechodził w całości, a nie każda rzecz z osobna Hereditas - inaczej bona, spadek

- traktowany całościowo jako rzecz niematerialna

- składał się z

- rzeczy materialnych (nie musiały być częścią spadku)

- wierzytelności oraz długów zmarłego (z wyjątkiem kar prywatnych)

- uprawnienia ściśle osobiste są niedziedziczne,

np. służebności osobiste, uczestnictwo w spółce

Funkcja

- zapobieganie przed rozproszeniem majątku zmarłego

- zabezpieczenie zaspokojenia wierzycieli zmarłego

- wynagrodzenia krewnych, przyjaciół i służby zmarłego

- awans majątkowy i społeczny dziedziców

$ 156. Rozwój historyczny

Hereditas spadek i dziedziczenie według ius civile

- zasady ustalone w Ustawie XII Tablic, przetrwały aż do Justyniana

Bonorum possesio - spadek i dziedziczenie według prawa pretorskiego

- trzeba się o nie ubiegać u pretora

- bonorum possesor nie był dziedzicem,

ale w praktyce korzystał z oclirony przysługującej dziedzicom

- po 1 roku stawał się pełnoprawnym właścicielem spadku

- w celu wspomagania prawa cywilnego

- pretor przyznawał posiadanie spadku na czas sporu spadkowego (bonorum possesio w znaczeniu pierwotnym) prawdopodobnemu dziedzicowi cywilnemu

- w celu uzupełniania prawa cywilnego

- Ustawa XII Tablic nakładała rygorystyczne wymogi dla dziedziców,

zdarzały się wręcz spadki bezdziedziczne

- niekorzystne bo niezaspokojeni wierzyciele, bezpańscy niewolnicy, rzeczy niczyje

- pretor udzielał bonorum possesio dziedzicom,

którzy z przyczyn formalnych utracili prawo do spadku i innym osobom wymagającym uwzględnienia, np. zapisanym w nieformalnym testamencie

- prawo poklasyczne - różnica między hereditas i bonorum possesio zanika

- Justynian ujednolicił prawo spadkowe