Obraz(285

Ćwiczenie IV

Program hodowli odmian mieszańcowych

Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów ze sposobem produkcji nasion mieszańcowych pokolenia I j z wykorzystaniem płodnych linii homozygo-tycznycli i form męskonieplodnych.

CZĘŚĆ TEORETYCZNA Zjawisko heterozji

Heterozja to bujność lub wigor mieszańców pierwszego pokolenia F| Heterozja może przejawiać się szybszym tempem wzrostu, większym plonem i żywotnością.

Efekt heterozji dotyczy głównie cech ilościowych. Cechy wysoce odziedziczalne rzadziej ujawniają efekt heterozji. Efekt heterozji ogranicza się do pokolenia F|, w następnych pokoleniach maleje lub zanika.

Utrwalenie heterozji jest możliwe tylko u roślin rozmnażanych wegetatywnie. Linie o utrwalonym genotypie podczas krzyżowania jednorazowego dają określony i zawsze powtarzalny efekt heterozji. Efekt heterozji zależy od komponentów rodzicielskich użytych do krzyżowania. Ocenę komponentów rodzicielskich prowadzi się na podstawie określenia wartości kombinacyjnej linii.

Zjawisko heterozji można wykorzystać przy hodowli odmian mieszańcowych. Hodowla odmian mieszańcowych polega na uzyskaniu efektu heterozji w wyniku krzyżowania odpowiednio dobranych genetycznie odmiennych homozygotycznych linii wsobnych.

Największą trudnością w hodowli odmian mieszańcowych na skalę produkcyjną jest kontrola przepylenia. Formę mateczną należy każdorazowo kastrować przed okresem kwitnienia, o ile forma mateczna nie jest męskoniepłodna, oraz coroczne odnawiać materiał siewny.

Prawidłowy proces hodowli odmian mieszańcowych (rys. 13), wymaga spełnienia następujących warunków:

—37 —