f gr«Py fosforanowej z 1.3 -bisfosf oglicery nianu do ADP katalizuje kina* ^ M fosfoglicerynianowa, tworząc ATP i 3-fosfoglicerynianJ
0 ę-OPO," |
kinezą |
\ |
1 |
fosfoglicerynianowa |
H—i |
1 CHjOPO/- |
— 0'
CMjOPOj1
1.3-bisfosfogllcoiynlan
3-fosfoglicoryninn
C03-fosfoglicerynian jest przekształcany w 2-fosfogllcerynian przez fos* foglicerómutazę. W tej reakcji grupa fosforanowa zostaje przeniesiona na inny atom węgla w obrębie tej samej cząsteczki.
H—Ć—OH
I
H— c — opoJ'
fosfogticeromutaza « ' * H— C — OPOjj3’
-C —OH
I
H
3-fosfogIicerynian
2-fosloglloerynlan
& Enolaza katalizuje odwodnienie 2-fosfoglicerynianu i powstanie fosfo* enolopirogronianu (PEP). W tej reakcji dochodzi do przemiany nisko-energetycznego estrowego wiązania fosforanowego 2-fosfoglicerynianu na wysokoenergetyczne wiązanie fosforanowe PEP^
%
enolaza
H-C-OPO,: H—C — OH
c—opoJ
H—C
2-fosfogllcerynian
fosfoenolopirogronian
(^9) W ostatniej reakcji kinaza pirogronianowa katalizuje fizjologicznie nieodwracalne przeniesienie grupy fosforytowej z PEP na ADP i utwo-
ATU nlrnmłAnUnn
Ov 0
V
V
Ć-OPO,"
H—C
kinaza
pirogronianowa
C=0
I
CH,
glukoza
ATPS hakaakinaza AO
głukoiO'® losloran
lruMoio-6-loslołan ATP^l
^ to$fo/rufcWun*M
3-fosl
NAO*+P, ^111 dehydrogenaza
NAOH*H-*l| ??hydu
III 3 loslogncerynoeego
1.3-tjieloalogllcecynien
izomer aza trtoioknloranowa t
H izomer s/a giukozotoalotanowa
loilodlhyoraktyacaion
ATP^JI I tostcghcerym
3 loslogkcBł yman | |
fosfogHcerommsza | |
- 3 z '! N |
irynian |
1 |
enolaza |
•HI | |
losloenolopi |
ogronlan |
AOPJI |
kinezą |
ATP^l |
pirogronianowa |
pirogronlon
mleczan T etanol acetylo-CoA
\ eta L
S
kwasy tłuszczowe cykl dała ketonowe kwasu cytrynowego
Rys 1 Przebieg reakcji glikolizy (od glukozy do pirogronianu) oraz losy pirogroruanu
Fosforylacja na poziomie substratowym
Komórka posługuje się dwoma odmiennymi sposobami syntezy ATP. W-ioaforyUcii oksydacyjnej wymagającej Umnirha transportu elektro-nów wytwarzanie ATP jest związane z utlenianiem NADH « FAT)H; do odpowiednio NAD* i FAD (patrz temat L2) oraz z generowaniem gra-dientu protonowego w poprzek wewnętrznej błony roitochondrialnet