Obraz (118)

Na wychylnym ramieniu 5 znajduje się dynamometr tensometryczny 4, służący do zadawania siły P przez wywieranie nacisku na tarczę 3 osadzoną na jednym końcu trzpienia 2. Na drugim końcu tego trzpienia znajduje się obciążnik 9, będący przeciwwagą tarczy 3, a za nim — dynamometr tensometryczny 10,

Do tarczy 3 przykładana jest siła czynna P poosiowa lub równoległa do niej. Odległość e punktu przyłożenia tej siły jest regulowana pokrętłem 6 i może być odczytywana na czujniku zegarowym 8. Wartość siły nacisku P na tarczę 3 nastawiana jest pokrętłem 7.

Dynamometr tensometryczny 10 służy do pomiaru użytecznej siły P' występującej w osi trzpienia 2. Może też być wykorzystany do uchwycenia chwili, w której rozpoczyna się przesuw tego trzpienia w tulei korpusu 1.

Na trzpieniu 2 zaznaczono położenie środka ciężkości zespołu ruchomego prowadnicy. Odległość tego punktu od czoła korpusu 1 (od strony tarczy 3) wyznacza wartość współrzędnej x w badanym położeniu trzpienia 2.

Schemat blokowy układu pomiarowego przedstawiony jest na rys. 7,5.

Rys, 7.5. Schemat blokowy układu pomiarowego stanowiska do badania prowadnic

7.3.2. Stanowisko do badania oporów ruchu w otwartej prowadnicy ślizgowej i tocznej

Układ napędowy stanowiska (rys. 7.6a) zamieniający ruch obrotowy wałka silnika na postępowy ruch nakrętki składa się z silnika 1 prądu stałego, przekładni redukcyjnej 2 z paskiem zębatym oraz trójzwojnej śruby 3 o średnicy 15 mm. Jednostronne toczne łożyskowanie ma sprężyście kasowany luz wzdłużny. W połączeniu śruby 3 z nakrętką 14 zastosowano poprzeczne kasowanie luzu elementem sprężystym 9. Wodzik 10, prowadzony na dwóch walcowych prętach 4 i 15, jest odpowiednią platformą do mocowania dynamometra 5, Kulista końcówka, związana z trzpieniem przetwornika siły, współpracuje z widełkami zabieraka 8. Wytworzona i mierzona za pośrednictwem dynamo-metru 5 siła wywołuje przesuw karetki (stolika) 11 prowadzonej po badanej ślizgowej (rys. 7.6a) lub tocznej (rys. 7.6b) prowadnicy 6, Z drugiej strony stolik ma przesuwne podparcie, utworzone przez łożysko 12 i walcowy trzpień 13, to samo w obu przypadkach badanego prowadzenia.

124