Inne reakcje jakościowego wykrywania barbituranów (w moczu, surowicy, ślinie):
1) Próba Dille-Kopparyiego: reakcja octanem kobaltawym i izopropyloaminą w
zakwaszonym środowisku alkoholowym - powstanie barwy czerwono purpurowej.
2) Reakcja z chlorkiem kobaltu(ll) - niebieskie zabarwienie.
Barbiturany stapiane z siarką dają jon tiocyjanianowy, który w środowisku kwaśnym przechodzi w kwas tiocyjanianowy. Reaguje on z FeCU daje barwę krwistoczerwoną.
Barbiturany rozpuszczone w mieszaninie chloroformu i piperydyny (9:1) po dodaniu 1 cm3 1% roztworu Co(N03)2, powodując zabarwienie warstwy chloroformowej na fioletowo.
Barbiturany po zakwaszeniu i dodaniu odczynnika Miliona (14 g rtęci metalicznej rozpuszczonej w 14 cm3 stężonego HNO3 i rozcieńczonej dwukrotną ilością wody destylowanej) tworzą galaretowaty osad, rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika.
Istotny postęp w szybkim zróżnicowanym skriningu toksycznych środków psychoaktywnych spowodowało wprowadzenie przez firmę Merck zestawów analitycznych TRIAGE. Wśród proponowanych jakościowych testów analitycznych w moczu jest m.in. TM-8, dzięki któremu można zidentyfikować osiem podstawowych grup środków psychoaktywnych: metadon (MTD), benzodiazepiny (BZO), kokainę (COC), amfetaminę (AMT), kannabinole (THC), alkaloidy grupy opium (OPI), barbiturany (BAR) i tricykliczne antydepresanty (TCA).
Istotą działania testu jest konkurencyjna reakcja związku psychoaktywnego zawartego w moczu z jego chemicznie znakowanym połączeniem z koloidalnym złotem (koningat) o określoną liczbę miejsc przeciwciała umieszczonego na pasku membranowym w tzw. strefie testowej płytki. W końcowym etapie pomiaru, trwającym ok. 3-8 minut, barwny prążek w strefie testowej jest obserwowany wówczas, gdy w badanym moczu nie występuje poszukiwany ksenobiotyk (próba ujemna). Brak prążka barwnego w strefie testowej potwierdza obecność ksenobiotyku w próbie badanej (wynik dodatni).
W rutynowych badaniach skriningowych, obok systemu TRIAGE, używane są bardzo często jednostopniowe testy immunologiczne ukierunkowane na dana grupę związków psychoaktywnych. Na rynku dominują testy firm HUMAŃ, HYDREX, INTIMEX, SWA BEHRING.
Oznaczenia półilościowe
Półilościowe metody oznaczania leków polegają z reguły wykonaniu czułych testów płytkowych opartych na reakcji antygen-przeciwciało. Metody immunochemiczne, choć czułe (granice wykrywalności oscylują w zakresie 25-1000 ng/ml, czyli 0,025-1 pg/ml), nie są specyficzne. Mogą być one bowiem sumą oddziaływań interferujących pochodnych o podobnym układzie strukturalnym (reaktywność krzyżowa cross-reactivity). Np. fałszywie pozytywny wynik badań „potwierdzający” obecność trójpierścieniowych antydepresantów jest często obserwowany dla przypadków zatruć wyłącznie karbamazepiną podczas jej równoczesnej analizy za pomocą aparatu TDx (firmy Abbott).
Najczęściej stosowane systemy w metodach immunochemicznych to „enzyme multiplied immunoassay technigue” (EMIT; metoda optyczno-enzymatyczna) oraz „fluorescence-
7