Organizacja(

Roboty przygotowawcze polegają na oczyszczeniu terenu (usunięciu diyew budynków do rozbiórki itp.) i wytyczeniu na nim projektowanych robót (geodezji nej niwelacji terenu utrwalonej wbitymi palikami, tzw. świadkami).

Największe trudności przy robotach ziemnych sprawia tzw. kurzawka (drobno-piaszczyste warstwy gruntu nasycone wodą gruntową) oraz odspajanie niektórych gruntów spoistych. Dlatego niezbędna jest znajomość sposobów odwadniania wy. kopów oraz znajomość podstawowych właściwości fizycznych i mechanicznych gruntu. Z właściwości mechanicznych największe znaczenie ma spulchnianie gruntu. Grunty lepkie utrudniają samoczynne opróżnianie naczyń maszyn roboczych. Grunty sypkie są łatwe do wydobycia, mają małe współczynniki spulchnienia, ale wymagają zabezpieczenia nawet niskich skarp przed obsunięciem. Rozróżnia sięwykopy:szerokoprzestrzenne, szersze niż 1,5 m, jamiste

0    średnicy dna mniejszej niżl,5m,wąskoprzestrzenne,w których głębokość

1    szerokość są małe w stosunku do długości; zazwyczaj przy szerokości dna mniejszej niż 1,5 m.

Maszyny do robót ziemnych. Roboty ziemne, jako najbardziej pracochłonne w budownictwie, powinny być w największym stopniu zmechanizowane.

Stosuje się następujące maszyny do robót ziemnych:

•    koparki (jedno- i wielonaczyniowe) — maszyny do odspajania gruntu i przenoszenia urobku na odległość (w zasięgu ich możliwości ładunkowych) i załadowania na środki transportowe lub przerzucania go na odkład;

•    zgarniarki (samobieżne, przyczepne, linowe itp.)_maszyny do odspajaniM

gruntu i przewożenia urobku na miejsce odkładu lub na miejsce nasypu;

•    spycharki i równiarki—maszyny do odspajania (skrawania) gruntu, przesuw* nia urobku na niewielkie odległości oraz wyrównywania tego urobku w granicach roboczego zasięgu maszyny;

•    ładowarki — maszyny, które pobierają usypany urobek (wydobyty przez ma-1 szyny odspajające) i ładują go na środki transportu lub przenoszą na inne miejsce;

| spycharki gąsienicowe z osprzętem zrywakowym — maszyny do spulchniania 1 gruntu (IV lub V kategorii, bądź gruntu zamarzniętego) w celu dalszego jego urabiania;

• ubijaki, wibratory, walce wibracyjne, zagęszczarki itp. — maszyny do zage- I szczania gruntu podłoży, nasypów, zasypek.

Najczęściej stosowanymi do robót ziemnych są koparki jednonaczyniowe I i spycharki.

Koparki jednonaczyniowe (rys. 5-9) składają się z:

•    podwozia kołowego lub gąsienicowego,

•    nadwozia obrotowego, w którym znajduje się kabina operatora koparki oraz I silnik (spalinowy lub elektryczny) wraz z mechanizmami sterującymi i przeka- j żującymi moc silnika na zespół jezdny i osprzęt roboczy,

•    osprzętu roboczego składającego się z wysięgnika i naczynia oczego (łyżki lub zbieraka albo chwytaka) do skrawania gruntu.

Rys. 5-9. Koparka hydrauliczna K-408 z osprzętem podsiębiernym o pojemności naczynia 0,4 m³

Tablicą 5-1

Charakterystyka niektórych koparek jednonaczyniowych produkcji polskiej

Typ	Rodzaj	Rodzaj	Pojemność	Osprzęt
	podwozia	napędu	naczynia	roboczy
KM-251	G	M	0,25	Prz, P, Ch, Z
K-408	G	H	0,40	Prz, P, Ch, Ł
415 A	G	H	0,40	Z
K-631	G	H	0,63	P, Ch,Ł
UB-1212	G	H	1,00	Prz, P, Ch, Z
M250H	i	H	1,40	Prz, P,Ł
M-500H	G	H	2,50	Prz, P, Ł
K-406A1	K	H	0,40	Piz, P, Ch, g
441	K	H	0,40	P, Ch
K-407B	S	H	0,40	Prz.P

Oznaczenia: G — podwozie gąsiennicowe, K — podwozie kołowe, S — podwozie samochodowe M — napęd mechaniczny, H — napęd hydraliczny, Prz — przedsiębiemy, P — podsiębierny,

Ch — chwytakowy, Z — zbierakowy. Ł — ładowarkowy._ g .

Obecnie produkowane są koparki hydrauliczne, które mają po kilka rodzajów wymiennego sprzętu roboczego oraz naczynia robocze o różnej pojemności i różnych kształtach (tab. 5-1).

Spycharki są maszynami bardzo ekonomicznymi, o prostej konstrukcji, łatwymi w obsłudze. Składają się z podwozia (kołowego lub gąsienicowego), silnika, mechanizmów sterujących i przekazujących moc silnika na zespół jezdny oraz lemiesza sterowanego hydraulicznie. Podstawowymi cechami spycharek są: moc silnika, wielkość lemiesza oraz jego ustawienie. Przyjęto, że spycharki o mocy silnika do 60 kW są małe, 80*150 kW — średnie, 150*300 kW i więcej — duże. Spycharki czołowe mają lemiesz o stałym położeniu w stosunku do podłużnej osi

59