a) elektrody czule na gazy, w których wykorzystuje się przepuszczającą gaz membranę i odpowiednią elektrodę wskaźnikową (elektrody do oznaczania CÓj, SOj i NHSX
b) elektrody ęnęymatyęzne, reagujące na jony powstałe w wyniku rozkładu sub
stancji organicznych (np. mocznika, L- i D- aminokwasów, amygdaliny itp.) przez określone enzymy.__
Potencjał elektrody jonoselektywnej opisGjefÓWnonie Nikolskiego
gdzie: E° - potencjał standardowy elektrody jonoselektywnej, zależny od rodzaju
membrany i konstrukcji elektrody,
oA, aB - aktywność jonu oznaczanego i zakłócającego,
R - stała gazowa,
T - temperatura,
z - liczba elektronów biorących udział w reakcji elektrodowej.
F-stała Faradaya,
zA, zB - wartościowość jonu oznaczanego i zakłócającego,
k'A_r - współczynnik selektywności: jon oznaczany - jon zakłócający.
Jak wynika z równania Nikolskiego, jednym z istotniejszych parametrów charakteryzujących praktyczną przydatność elektrody jonoselektywnej jest współczynnik selektywności. Niska wartość współczynnika selektywności świadczy o wysokiej specy1— ficzności elektrody w stosunku do jonu oznaczanego w obecności jonu zakłócającego.
Innym parametrem charakteryzującym elektrody jonoselektywne jest nachylenie krzywej kalibracji. Krzywą kalibracji elektrody nazywamy wykres zależności jBSSSip-cjału tej elektrody od logarytmu z aktywności (krzywa aktywnościowa) lub stężenia (krzywa stężeniowa) danego jonu. Idealna elektroda powinna mieć tzw. nemstowskie nachylenie, równe RT/zAF. Często jednak zdarzają się odchylenia od tej wartości (najczęściej w kierunku wartości niższych), wynikające głównie z właściwości membrany i sposobu jej przygotowania.
Każda Mi-kimHa .jmwwtptrrywna fharakteiyznji- się ściśle określoną granicą oznaczalności. związaną z najniższym stężeniem jonu, jakie można oznaczać w danym --układzie.-Jako granicę oznaczalności przyjmuje się stężenie oznaczanych jonów, przy którym odchylenie punktów pomiarowych od prostoliniowego przebiegu krzywej kalibracji wynosi 18/zA [mVj. Granice oznaczalności dla danej elektrody w znacznym stopniu zależą od typu jej membrany i obecności jonów zakłócających.
Należy również pamiętać, że elektrody jonoselektywne różnią się tzw. czasem odpowiedzi - jest to czas potrzebny do osiągnięcia potencjału równowagowego przy przeniesieniu elektrody z jednego roztworu do drugiego, różniących się aktywnościami jonów potencjałotwórczych
Podstawą wszystkich metod analitycznych z zastosowaniem elektrod jonoselektywnych jest empiryczna postać równania Nemsta
£»£° ±Slogo
gdzie: £ - SEM pomiarowego ogniwa elektrodowego.
(2)