P2050798

tUtut ogólne o gruntach budowlanych 2

tUtut ogólne o gruntach budowlanych 2

. Wietrzenie <3 dużą rolę ot ilość bak tern około 150 0( 5+5 m.

2-3 Powj Proth

wietrzenia th

Bloki kamienne : ostrokrawędzisf< pierwotnej Okruchy ostro! sic skały pierwo

Ziarna ostrokra

Obecna budowa skorupy ziemskiej jest wynikiem wielu procesów geologicznych W tablicy 2-2 podano ery i okresy geologiczne, a także przemiany, jakie zachodziły na powierzchni Ziemi, oraz typowe dla tych okresów utwory.

Procesy zachodzące w głębokich strefach Ziemi powodują:

- przemieszczanie skorupy ziemskiej, jej podnoszenie i opadanie, jak również po-

fałdowania i uskoki,

— wylewy magmy i tworzenie się nowych skał na powierzchni skorupy ziemskiej i (skały wylewne) lub w jej głębszych partiach (skały głębinowe).

Wylewy magmy i przemieszczenia skorupy ziemskiej powodują przeobrażenia wcześniej powstałych skał —w ten sposób powstały skały metamorficzne o teksturze łupkowej, jak gnejsy, łupki krystaliczne, łupki mikowe, marmury, kwarcyty i inne. Procesy zachodzące na powierzchni kuli ziemskiej powodują powstawanie utworów osadowych. Utwory te powstają częściowo ze skał magmowych w wyniku ich wietrzenia, częściowo zaś z nagromadzonych w dużej masie szczątków organizmów-’ zwierzęcych i roślinnych. Utwory osadowe są wynikiem przemian utworów pier-1 wotnych na powierzchni Ziemi; bardzo często utwory te również podlegają przemianom i tworzą się nowe utwory osadowe. Do utworów osadowych zalicza się: piaskowce, wapienie, dolomity, margle, zlepieńce, gipsy, węgiel kamienny i sól ka-| mienną oraz grunty.

2.2 Wietrzenie i rozdrobnienie skal

Skały, występujące na powierzchni Ziemi, są przeważnie młodymi formacjami geolo-J gicznymi; starsze formacje geologiczne znajdują się obecnie na ogół głęboko po<l j powierzchnią Ziemi; są one przykryte gruntami, które powstały jako produkt wiet-j rżenia skał.

Proces wietrzenia skał trwa, jak obliczają geologowie, około 5 miliardów lat (KsiąźJ    hak ter

kiewicz, 1951). W ciągu tak długiego czasu utworzyły się i w dalszym ciągu tworzą j_ar|_cowot^_or , _t się ze skał grunty, ulegające jednocześnie dalszym przemianom.    Jruntów

Granty powstały ze skał wskutek wietrzenia fizycznego, chemicznego i organicznego!    ^

oraz przez rozdrobnienie mechaniczne (tabl. 2-3).

Skały składają się z różnych minerałów. Głównymi składnikami są: kwarc, skalenie, ^ 9 kalcyt, dolomit, mika, krzemiany itd. Składniki te mają różne zabarwienie, róźnełPpW współczynniki rozszerzalności cieplnej i różną odporność na działanie wody i kwa-IWPBK sów. Wskutek zmian temperatury skały podlegają nierównomiernemu rozszerzeni u, ^ę wkie udei co powoduje powstawanie na ich powierzchni najpierw drobnych, a w miarę upływu    I trąc 1

czasu coraz większych szczelin.    ^ Nopuowo *

mm *** • ich >u

Woda oraz powietrze powodują wietrzenie chemiczne składników skał 1 powsta- jP*sjace z wanie nowych związków chemicznych. Wietrzenie chemiczne skaleni polega na icbsT rozpuszczaniu się w wodzie; rozpuszczone składniki ponownie krystalizując w roztworze tworzą minerały iłowe, które jako cząstki iłowe stanowią aktywa’ \l gruntów spoistych, powodując ich spoistość, plastyczność 1 małą i przepuszczalność. Kwarc i muskowit prawie nie ulegają wietrzeniu i pozostają w gZeT rzejącej skale w postaci ziarn. które do wypłukaniu przez wodę tworzą p^_Tt|