P3190471

80

ł»rk centralny. Howard lasnacsoł wyraźni* na owych rysunkach, io tu\ to tytko schomaty, Jctóre naloty dostosować do warunków lokalnych obszarów, na którym miasto ma być zbudowane.

Pierwsze próby realizacji tej koncepcji* budowa miast Łotchworłh i Welwyn Gardon-City /na pn. od I/₀ ndynu/ tylko częściowo potwierdzi-ty tezy Howarda /ryc. 59/. Tempo budowy byto słabe i Letchworth osiągnęło w 1914 r. po dziesięciu latach budowy dopiero 9 tyc* mieszkańców* Welwyn założono w 0.919 r. rosło również bardzo powoli i w chwili wybuchu II wojny światowej oba miasta-ogrody liczyły łączni* tylko 35 tys. mieszkańców* podczas gdy zaludnienie Londynu wzrosło w tym czasie o ok* 2 min. mieszkańców* Po 11 wojnie światowej zbudowano w pobliżu Londynu 8 dalszych nowych miast /New Towns/* które osiąg-

Ocena idei Howarda i jej realizacji jest niejednoznaczna. Jedni za- , rzucają mlaetom-ogrodom zaściankowość* nleekonoralczność Ł utopijność. Inni (np. L.Mumford/ uważają Je za epokowy wynalazek. Niezależnie od latotnych mankamentów koncepcja miast-ogrodów* odgraża I odgrywa nadal doniosłą rolę we współczeanej urbanistyce. Już pod koniec XIX3*s-Haęsrd proponował nowatorskie traktowanie zespołu miejskiego jako zbioru hierarchicznego podporządkowanych sobie jednostek strukturalnych. Oąiyi do ograniczenia nieracjonalnych dojazdów do pracy. Podkreślał bardzo mocno postulat lokalizowania dzielnic mieszkaniowych

na obezaroch wolnych od zanUczyucMń przemysłowych. Przedstawił — być może *byt dAleko klący — model przenikania -h*** przez funkcjonalnie zróżnicowane tereny otwarta. Postulował komunalizacją gruntów miejskich. Znaczna cząść pomysłów Howarda została zastosowana poza nowymi miastami w dzielnicach 1 osiedlach miast rozbudowywanych (co prawda takie w wypaczonej formie(.

W latach 1902U1904 opracował francuski architekt Tony O a r-n 1 o r projekt "Idealnego" miasta dla 35 tys. mieszkańców nazwany Ml .te m Prze rmysłowym. Głównym czynnikiem mlaetotwóreżym w mieńcie Gamiera miał być przemysł cląikl zgrupowany w kilku zespołach funkcjonalnie za sobą związanych. Dzielnice mieszkaniowe zostały zlokalizowane w korzystnych warunkach przyrodniczych, przy czym zarysowano ogólnie zasad* tworzenia Jednostek strukturalnych wyposażonych w ośrodki usługowe i penetrowanych przez system zieleni. Ulice sklasyfikowano pod wzglądem funkcjonały nym 1 przeprowadzono w sposób bezkolizyjny. Gam lor uniknął błędu autorów innych koncepcji miast "Idealnych" projektując układ otwarty mogący rozwijać się- nadal.

Ło C o r b u s i e r    (Charlo s-Edouard Jaannerel/ byt aulę*

rem wielu dziesiątków projektów urbanistycznych I architektonicznych, które zyskały zarównb oceny entuzjastyczne. Jak I całkowicie negatywne. Propagował spiętrzenie zabudowy mieszkaniowej i usługowej dla uzyskania znacznych odstępów między budynkami. Jednak intensywność wykorzystania obszaru miasta młaka być ogromna. Jako przykład może służyć "Miasto współczesne” z 1922 r. (ryc. 60(, w którym ośrodek główny miał składać się z 24 wieżowców o 60 kondygnacjach; każdy z tych budynków miał mieścić 10-50 tys. pracowników (3000 pracowników na hektar/. Między wieżowcami Ło Corbusier zaprojektował park z szerokimi arteriami, parkingami, garażami I pawilonami usługowymi Łe Corbusier był jednym z autorów tzw. "K arty A t o ń e-k I e J" uchwalonej w 1933 r. przez Cl AM (Międzynarodowe Kongresy Architektury Nowoczesnej/, dokumentu zawle rające go ostrą krytykę dotychczasowego rozwoju miast oraz postulaty dotyczące pożądanych przekształceń, któro umożliwiłyby najlepsze spełnianie funkcji mieszkania, pracy, wypoczynku 1 komunikacji Karta Ateńaka wywarła I wywiem nadal poważny wpływ na urbanistykę współczesną, chociaż jej postulaty zostały zrealizowane tylko w pewnym stopniu. Krytycy Karty