P5281031

Acta UNiva*srTAra W.AtniAvwwm N» ijj*

Acta UNiva*srTAra W.AtniAvwwm N» ijj*

Wiactaw im

niMKxakoaniwił*a XIX

ZOFIA GACA-DABROWSKA

Zarys rozwoju nauki o bibliotece w Polsce do 1939 roku

Termin ..nauka o bibliotece" Jest równoznaczny z terminem „biblioteko-znawstwo", wyraźniej jednak podkreśla związek z biblioteką jako przedmiotem badań, podczas gdy bibliotekoznawstwu przypisuje się niejednokrotnie szenze znaczenie. W niniejszym zarysie oba terminy będą używane zamiennie na określenie dyscypliny, która bada i ustala warunki oraz zasady sprawnego działania bibliotek w aspekcie ich różnorodnych funkcji społecznych tak w przeszłości, jak w teraźniejszości i przyszłości. Wyjaśnienia wymaga jeszcze termin „bibliotekarstwo", który także występuje niekiedy zamiennie z ww. terminami. Według autorki, bibliotekarstwo jest pragmatyczną częścią bibliotekoznawstwa. zawierającą ustalone już zasady praktycznej działalności bibliotek oraz określającą zespół umiejętności koniecznych do wykonywania zawodu bibliotekarza. W literaturze fachowej, polskiej I zagranicznej, powyższe terminy są różnorodnie interpretowane — nauka o bibliotece nie jest jeszcze bowiem całkowicie skrystalizowana i wciąż trwają spory wokół jej teorii, metodologii oraz miejsca wśród innych nauk. Zarysowanie jej rozwoju w Polsce do I! wojny światowej ma jedynie na celu ukazanie pewnych etapów narastania wiedzy bibliotekoznawczej bez podejmowania dyskusji z przedstawicielami różnych stanowisk na temat jej istoty, zakresu i powiązań z innymi dyscyplinami.

Rozwój nauki o bibliotece w Polsce był dotychczas traktowany raczej marginalnie przy omawianiu ogólnych dziejów księgoznawitwa bądź przy okazji badań związanych z historią bibliotek, działalnością wybitnych bibliotekarzy, czy z określonym wycinkiem pracy bibliotecznej Wszystkie tego ro-

•S. Vrtal-Wloreryńikl. TtoriaMlbgafiiwtmyśf,WiidamWłfcH. Wlęw kowska. I. T r • i c h «I. Żury, diitjdw polikkl bihłbuk om Hblhgrafii i kMobgU polskiej. 1793-19)9, Studiu i materiały ( dziejów nauki połskkj, S*. B. Z. 2. Wamwt 1960. ». 61-15; A. 2 b i k o w ■ k a-M i g o A. Tradycje polskiej MU+gO. Acta Uaivw.ii*-Ib WraiblavMmb No 121. Bibliotekoznawstwo 6, Wrocław 1970, a M2; K. Pieńków-