pentaerytryt3

Tabela. Porównanie głównych wskaźników w procesie wytwarzania pentaerytrytu

Wskaźnik zużycia na 1 t pentaerytrytu	. Technologia
	ICSO	.Meissnera
Formalina 36-proc. [Mg]	2,80	3,28
Aldehyd octowy 99-proc, [Mg]	0,44	0,42
Energia elektryczna [MWh]	0,51	0,45-
Para wodna [GJ]	42,0	33,0

9.

sów oczyszczania roztworu posyntezowego (rozkładu for-mali). Wspomniane produkty uboczne pozostają w ługach pokrystalizacyjnych i zostają wyprowadzone jako składniki strumienia pentaerytrytu gorszej jakości w wyniku całkowitego odparowania wymaganej bilansem ilości tych ługów. Jak wykazały badania aplikacyjne, pentaerytryt odpadowy znajdzie również zastosowanie w przemyśle farb i lakierów.

Stopień czystości pentaerytrytu otrzymywanego jako produkt o określonym gatunku zależy od parametrów operacji wydzielania, w szczególności od stopnia zatężania roztworu przed krystalizacją oraz od temperatury krystalizacji. W zależności od warunków można otrzymać produkt odpowiadający gatunkowi II⁷) oraz znikomą ilość pentaerytrytu odpadowego albo produkt odpowiadający jakościowo gatunkowi I i ok. 10% pentaerytrytu odpadowego lub też — jako wariant pośredni — dwa produkty odpowiadające gatunkom I i II przy równoczesnym uzyskti pentaerytrytu odpadowego poniżej 10%. Najkorzystniejszy technologicznie i ekonomicznie wybór asortymentu produkcyjnego pentaery---. trytu zostanie dokonany w ramach produkcji w instalacji pilotowej.

'Drugim przemysłowo ważnym produktem jest mrówczan sodowy. Powstaje on obok pentaerytrytu w ilości ok. 0,35 kg/kg i spełnia wszystkie wymagania co do jakości określone normą dla technicznego mrówczanu sodowego ⁸>.

Ważniejsze wskaźniki zużycia podstawowych surowców i mediów energetycznych

Porównanie głównych wskaźników dotyczących technologii ICSO i technologii firmy Meissner (RFN)⁹) oferowanej obecnie na rynki zagraniczne ilustruje tabela. Bardzo niski wskaźnik zużycia formaliny osiągnięto dzięki prawie całkowitemu wykorzystaniu strumieni zawrotowych zawierających formaldehyd. Możliwości takie stwarza zastosowanie jako katalizatora anionitu,- którego właściwości sorpcyjne ułatwiają ostry podział 'roztworu posyntezowego. Strumień produktu, pozbawiony rozpuszczalnych składników alkalicznych, charakteryzuje się stabilnością chemiczną umożliwiającą odzyskanie. z dużą wydajnością zawartego w nim formaldehydu w drodze destylacji.

Na obecnym etapie prac badawczych nie udało się osiągnąć wskaźnika zużycia pary na poziomie porównywalnym z wartością prezentowaną przez firmę Meissnera. Odpowiedzialnym za to węzłem technologicznym jest węzeł regeneracji i mycia złoża anionitu. W czasie regeneracji i mycia anionitu wykazuje gorsze współczynniki podziału niż podczas syntezy i tym samym uzyskuje się dużą ilość odcieku o małej zawartości mrówczanu sodowego, który musi być poddawany następnie energochłonnemu zatężaniu.

Podsumowanie    _*

Przeprowadzone kompleksowe badania nad opracowaniem technologii wytwarzania pentaerytrytu dały w wyniku proces o cechach wyraźnie nowatorskich i o wskaźnikach techniczno-ekonomicznych na ogół porównywalnych z uzyskiwanymi w technologiach opartych na homogenicznych katalizatorach wodorotlenkowych.

Niezależnie od aspektów technologicznych i ekonomicznych, należy podkreślić, że proponowany proces charakteryzuje się stosunkowo niewielką emisją ścieków, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego.    ......

Badania nad doskonaleniem opracowanej technologii są kontynuowane, a ostateczne określenie wskaźników będzie mogło nastąpić -w^; instalacji pilotowej w warunkach pracy warstwy katalizatora w kolumnie o gabarytach przemysłowych.    .

Otrzymano 8 XII81

LITERATURA

1.    Sprawozdanie ICSO „Blachownia”, BP-1/80, Kędzierzyn-Koźle 19*1.

2.    L. Koudelka, Petrochemia 1974, 2—3, 14.

3.    Dokumentacja technologiczna otrzymywania pentaerytrytu i mrówczanu sodowego, Opracowanie NZPO „Rokita”, Brzeg Dolny 1966.

4.    Pat. USA 2369295 (1944).

5.    Pat. PRL 52595 (1964).

6.    Prospekt informacyjny VEB Chemiekombinat Bitterfeld (NRD) — Wofatlt SBW, SBK.

7.    Pentaerytryt techniczny — norma branżowa BN-76/6026-09.

8.    Mrówczan sodowy techniczny — norma zakładowa ZN-69(MPCh)

.    SCH-398.    ...........

Hydrocafbon Proc. 1977, 56, nr 11, 192.

Marian Spadło, Józef Szendzielorz, Manfred Stajszczyk i Zofia Pokorska

Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej    ...

,.Blachownia” w Kęcłzierzynie-Koźlu

Niektóre problemy technologii wytwarzania chlorku allilu

Zbadano wpływ węgla aktywnego, A1₂0₃ i FeCl₃/ /A1₂0₃ oraz stężenia chlorowodoru, w zakresie temp. 124-t-325°C, na szybkość reakcji przyłączania chlorowodoru do propylenu i na rodzaj powstających produktów. Stwierdzono, że temperatury krzepnięcia roztworów kwasu solnego w obecności propylenu i jego chloropochodnych są zgodne z wartościami po

danymi w literaturze dla czystego kwasu. Wytrącone hydraty chlorowodoru bardzo wolno rozkładają się pod wpływem metanolu.

We wcześniejszych pracach ²> opisano warunki powstawania 2-chlaropropanu w reakcji chlorowodoru z propylenem w fazie ciekłej. Wykazano, że przebieg reakcji zależy

Dr nauk technicznych Marian SPADŁO w roku 1967- ukończy} Wydział Mat.-Fiz.-Chem. (kierunek chemia) Uniwersytetu M. Curie-Ą -Skłodowskiej w Lublinie. Jest adiunktem w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej „.Blachownia” w Kędzierzynie-Koźlu. .Specjalność — technologia chemiczna organiczna.

Mgr inż. Józef SZENDZIELORZ w roku 1979 ukończył Wydział Technologii i Inżynierii Chemic-znej Politechniki Śląskiej w ■ Gliwicach. Pracuje w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej „Bla- ► chownia” w Kędzierzynie-Koźlu na stanowisku technologa. Specjalność — technologia podstawowej syntezy organicznej.