P1000687

ucxn NA SCENACH POLSKICH

aktorów: Marynię grała Maria Dulęba, Doktora dublowali* J. Kochanowicz i Zygmunt Chmielewską Pracowicie przygotowane, realistyczne przedstawienie było jednym z najwyższych osiągnięć Reduty, a jednocześnie najciekawszym chyba przedstawieniem w scenicznych dziejach tego litworu. Wznawiane wiele razy w Warszawie i w czasie objazdów, osiągnęło do roku 1927 ponad dwieście powtórzeń. Drugim szczególnie ważnym przedstawieniem tego okresu (inne pomijamy) była premiera z 28 lutego 1934 roku w Teatrze Kameralnym w Warszawie. Doktora grał wówczas Karol Adwentowicz, który zalicza tę rolę do najciekawszych w swoim dorobku, Marię grała Mira Zimińska.

Adwentowicz przypomniał swoją kreację wkrótce po wojnie, 3 grudnia 1946 roku w Teatrze Studio w Warszawie. Było to jedyne w tych latach ważniejsze przedstawienie W małym domku. Rychło sięgnęło wprawdzie po ten utwór około dziesięciu teatrów mniejszych miast Polski. W ośrodkach największych oglądać można było jednak wówczas oprócz premiery Teatru Studio tylko trzy razy zaledwie powtórzony zamknięty pokaz szkoły teatralnej Iwo Galla w Krakowie, z lata 1946 roku. Renesans W małym domku na scenach polskich zapoczątkowała dopiero premiera poznańska, z 25 kwietnia 1953 roku, w inscenizacji Marii Straszewskiej. Wkrótce po niej wystawił utwór Roman Zawistowski w Stalm^ro^zTePtó sierpnia 1953 roku, z zespołem absolwentów studia dramatycznego. Coraz

większe zainteresowanie, jakie wzbudza obecnie ten ciekawy, najlepszy chyba dramat Rittnera, pozwala przypuszczać, że wejdzie on na zawsze już do żelaznego repertuaru polskich teatrów.

IX. TEKST UTWORU

W książce: Katalog Wystawy zbiorów teatralnych i muzycznych Biblioteki Narodowej, Warszawa 1934, zanotowano jako pozycję 380 autograf Dramatu w 3 aktach W małym domku. Nie ma go dzisiaj w zbiorach Biblioteki Narodowej; najprawdopodobniej podzielił losy wielu innych cennych rękopisów z tych zbiorów, to znaczy spłonął w roku 1944. W Bibliotece Państwowych Teatrów Dramatycznych w Krakowie zachował się tylko pod sygnaturą 1940 dość nieporządny, prawdopodobnie pod dyktando z autografu sporządzony odpis, opatrzony notatką cenzury z 27 października 1904 roku. (Na podstawie tego tekstu przygotowano premierę). W druku ukazał się dramat w wersji polskiej tylko raz, za życia autora: Tadeusz Rittner, W małym domku. Dramat w 3 aktach. Warszawa 1907. Nakład i druk To w. Akc. S. Orgelbranda S-ów. W wersji niemieckiej także raz: Thaddaus Rittner, Das kłeine Heim. Drama in 3 Akten von... Stuttgart und Berlin 1908. J. G. Cotta'sche Buchhandlung Nachfolger.

Tekst niniejszy oparto w zasadzie na druku polskim z roku 1907. Oczywiste pomyłki poprawiono porównując go z rękopisem krakowskim. I tak w sce-