— 50 —
krów zostanie użyty na wyrób masła, to pozostała stąd maślanka i mleko odtłuszczone wystarczają na utrzymanie 1 tucznika.
Jakikolwiek użytek ma się zrobić z mleka, trzeba to uczynić, o ile podobna, jak najspieszniej po doju, nie narażając mleka na skłócenie, kiedy śmietana już podchodzić zaczyna. A zatem, skoro jest wniesione do mleczarni, przecedzić, sprawdzić ilość i natychmiast rozporządzić niem stosownie do jego przeznaczenia.
Jeżeli mleko ma być wysłane na sprzedaż, a pochodzi z rannego udoju, czem prędzej wlać je trzeba do naczyń, w których ma być przesłane, i czem prędzej wyprawić. Jeżeli mleko pochodzi z wieczornego udoju, a ma noc w mleczarni przebyć, trzeba tak samo wlać je natychmiast do naczyń, w których nazajutrz ma być wyprawione i naczynia te wstawić do chłodnego miejsca, najlepiej do zbiornika, przez który zimna woda nieustannie przepływa.
Naczyń ze świeżem mlekiem nie należy zamykać, dopóki mleko zupełnie nie ostygnie.
Przy dostawie do odległych miejscowości mleko natychmiast po doju oziębia się nagle za pomocą osobnych przyrządów, t. zw. chłodników i dopiero tak oziębione wlewa się do naczyń, w których ma być wysłane. Jeżeli odległość znaczna, dostawa w takim razie odbywa się raczej w nocy, niż z rana.
Naczynia i wozy do przesyłania mleka mogą być rozmaicie urządzone: w tych wszystkich urządzeniach o to głównie chodzi, aby naczynie było hermetycznie zamknięte, a mleko w drodze jak najmniej wstrząsane i w chłodzie utrzymane.
Jeżeli mleko jest przeznaczone na wyrób masła, a ma być przepuszczone przez centryfugę, trzeba to uczynić, zanim ostygnie po doju, albo wstawić na chwilę do kotła z gorącą wodą dla ogrzania do 37°, to jest do tej ciepłoty, jaką ma w chwili doju. Po przepuszczeniu zaś przez cen-tryfugę śmietankę ostudzić przez puszczenie na chłodnik, lub wstawienie do zbiornika z zimną wodą, mleko zaś odtłuszczone użyć stosownie do potrzeby.
Użytek z mleka chudego może być rozmaity: można z niego zrobić ser pospolity, lub nawet, przez dodanie '/„ lub ‘/i mleka na w pół zbieranego sposobem ręcznym i umiejętne ogrzewanie,