pr2

narzuceniu całej grupie poząih...... m! im \ wności rwic/en (iłowe powtó-

izon, tom po wykonania, wprowadź.one pi/.erw wypoczynkowych), obserwację i kontrolę wszystkich uczniów podczas wykonywania poszczególnych zadań.

Zastosowanie:

—    Przeprowadzanie ćwiczeń łatwych pod względem obciążenia i techniki wykonania, na przykład ćwiczeń kształtujących.

—    Przeprowadzanie ćwiczeń prostych wymagających kontroli jakości i intensywności ich wykonania z uwagi na to, że ich celem jest ukierun kowane przygotowanie aparatu ruchu do trudnego technicznie (obcii) żeniowo) zadania planowanego w lekcji.

—    We wstępnej fazie nauczania techniki, gdy u wszystkich uczniów wy stępują podobne trudności, a więc nauczycielskie informujące i naprą wadzające czynności mogą dotyczyć całej grupy.

Zajęcia w zespołach — mają miejsce wtedy, gdy dzielimy klasę n;i zespoły, a każdy zespół wykonuje zadania na swoim stanowisku* W ramach każdego zespołu uczniowie pojedynczo lub w parach przystępują do wykonaniu ćwiczenia, po czym wstępują do zespołu. Uczniowie oczekujący są obserwatora mi lub pełnią czynności zabezpieczające. {

Prowadząc zajęcia w tej formie, nauczyciel powinien wyznaczyć w każdym zespole zastępowego, czyli ucznia odpowiednio przygotowanego do pełnienia tej roli. Zadaniem zastępowego jest kierowanie pracą swojego zespołu, ewentu alnie ochrona współćwiczących w czasie wykonywania ćwiczeń. Zadaniem nauczyciela na takiej lekcji jest praca z uczniami wykonującymi element nowy, I rudny lub niebezpieczny, koordynowanie działań zespołów oraz kontrola pra cy zastępowych.

Zajęcia w zespołach mogą być prowadzone w trybie postępowania równoległym lub zmiennym.

Tryb postępowania równoległy polega na wykonywaniu przez wszystkie zespoły takich samych zadań (mogą to być na przykład, identyczne tory prze szkód). W tej formie oprganizacyjnej możliwe jest stawianie przed celowe dobranymi zespołami (zastępy sprawnościowe) tego samego zadania lecz o różnym stopniu trudności. Na przykład, wykonywanie układu ćwiczeń równoważnych:

I    zastęp — na szerokiej listwie ławeczki,

II    zastęp — na odwróconej ławeczce,

III    zastęp — na równoważni.

W takim przypadku na pewno lepsze będą efekty dydaktyczne, jak i większe zainteresowanie uczniów zadaniem.

Omówiony sposób postępowania jest stosunkowo łatwy do zastosowania u sytuacji, gdy zadania ruchowe nie wymagają dużej ilości sprzętu, lub gdy posiadamy sprzęt w wystarczającej ilości.

Tryl) |)ohI«;i>ov\ tm.i mińmy polega na wykonywaniu przez poszczególne/ zespoły, na każdym wy/.narzonym stanowisku, innych zadań JPo upływie okre-tilonego czasu nasl«;puj(> zmiana zespołów. Zmianami kieruje nauczyciel tak, il>y w ciągu lekcji każdy zespół wykonał ćwiczenia na wszystkich stanowisk ach.

Zastosowanie:

—    na lekcjach kontrolnych w celu uniknięcia „punktów martwych”,

—    w celu nauczania taktyk i technik sportowych od momentu, gdy pojawiają się różnice między poszczególnymi uczniami (indywidualizacja),

—    gdy nie mamy wystarczającej liczby sprzętu, aby prowadzić lekcję w formie frontalnej (np. nauka podań i chwytów gdy posiadamy zaledwie kilka piłek),

—    w przypadku zaplanowania w lekcji ćwiczeń trudnych technicznie, wymagających aktywnej postawy nauczyciela w formie asekuracji, ochrony czy pomocy.

Jeżeli formę tę stosujemy w celu ułatwienia procesu nauczania, należy bezwzględnie przestrzegać zasady jednego niebezpieczeństwa, o której wspomniano wcześniej. Warunkiem wykorzystania omawianej formy organizacyjnej w lekcji kultury fizycznej jest zdyscyplinowanie uczniów oraz ich przygotowanie do pracy samodzielnej.

Zajęcia w zespołach z zadaniami dodatkowymi. Forma ta ma podobny przebieg do poprzedniej, jednak aby skrócić czas oczekiwania uczniów wprowadza się zadania dodatkowe. Jest to istotne w sytuacji, kiedy w zespole |est, znaczna liczba uczniów, lub gdy wykonanie zadania głównego zabiera dużo czasu.

Wzorując się na wybranych fragmentach pracy W. Gniewkowskiego [34] można scharakteryzować pewne zasady doboru zadań dodatkowych w zajęciach:

—    Powinny one zatrudniać inne zespoły mięśniowe niż te, które są obciążone przy wykonywaniu zadania głównego. Trzeba mieć tu na uwadze również strukturę ruchu, a więc nie powinno się wprowadzać takich zadań, których struktura ruchu jest diametralnie inna niż wprowadzone zadanie główne. Utrudnia to proces nauczania. Na przykład, gdy celem nauczania jest przerzut bokiem nie jest wskazane wprowadzanie jako zadania dodatkowego przewrotu w przód, czy też podskoków obunóż;

—    Niekiedy zadania dodatkowe mogą służyć ćwiczeniu tych samych grup mięśni, które były zatrudnione w zadaniu głównym. Może to mieć miejsce wtedy, gdy zadanie główne nie wymaga zbyt dużego wysiłku oraz na zajęciach, w których dużo czasu poświęcamy demonstracji i korekcie ruchu i dlatego obciążenie ucznia jest umiarkowane lub małe (nauczanie techniki);

137