rodzina z zaburzeniami jedzenia 1

Zeszyty naukowe IN ER nr 2/2004

Rodzina z zaburzeniami jedzenia

Mgr Anna Małecka- Puchatka

Termin "zaburzenia jedzenia" dotyczy kilku chorób. Są to: anoreksja i bulimia psychiczna oraz zespól objadania się, w Polsce jeszcze nie kwalifikowane psychiatrycznie. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie psychologicznych uwarunkowań - w osobowości człowieka, w życiu rodzinnym, w kulturze -sprzyjających powstawaniu zaburzeń jedzenia.

Anoreksja czyli jadlowstręt psychiczny polega na drastycznym odchudzaniu się (głównie niejedzeniu) prowadzącym do wyczerpania organizmu. Jest to rodzaj obsesji na tle swojego wyglądu. Obraz ciała jest jakby poporcjowany, np. "ogólnie nie jest źle, ale mam za grube nogi". Postrzeganie swojego wyglądu jest absolutnie subiektywne i nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. O chorobie mówimy wówczas, gdy wystąpią następujące objawy:

□ 15% utraty wagi ciała poniżej dolnej granicy normy wiekowej,

J intensywny lęk przed przybraniem na wadze i byciem grubym, nawet przy niedowa-dze,

O zaburzenia percepcji własnego ciała, kształtu, wagi. Samoocena wyznaczana przez wagę i kształt ciała lub zaprzeczanie ważności aktualnej bardzo niskiej wagi ciała,

□ u kobiet- brak miesiączki przez trzy kolejne cykle.

Diagnozę stawia lekarz, by wykluczyć inne przyczyny niejedzenia i wyniszczenia. Anoreksja występuje głównie u młodych dziewcząt, ale zdarza się też u mężczyzn, dzieci i dorosłych.

Bulimia polega na gwałtownym objadaniu się, w czasie którego osoba nie czuje kontroli jedzenia. Zjada w krótkim czasie o wiele za dużo jak na swoje możliwości. Podobnie jak anorektyczka ma obsesję na tle swojego wyglądu, stale jest na tym skoncentrowana. "Dba o linię" na dwa sposoby:

□ regularnie prowokuje wymioty lub używa środków przeczyszczających (typ przeczyszczający).

3 stosuje ścisłą dietę, intensywne ćwiczenia fizyczne, pości (typ nieprzeczyszczający).

Bulimię podejrzewamy, gdy zdarzają się pacjentce przynajmniej dwa epizody objadania się na tydzień przez co najmniej trzy miesiące. Są to osoby z normalną wagą. Bulimiczka na początku objadania się czuje ulgę, przyjemność, potem narasta złość, poczucie winy, brak poczucia podmiotowości- jest zła na siebie, że nie może przestać jeść. Jak zwymiotuje czuje się oczyszczona, nabiera chęci życia.

U chorych na anoreksję czy bulimię kontrola jedzenia staje się ważniejsza niż koledzy, nauka i wszystko inne. Dieta staje się sposobem na radzenie sobie ze swoimi problemami.