26
Rys.1.22. Użycie prowadnic wewnętrznych zamiast rynien do pomiaru prostoliniowoici
d) Pomiar przy użyciu liniału wzorcowego
Metoda ta stosowana jest do pomiaru prowadnic krótszych. Zamiast mikroskopu czy mikromierza stosuje się zwykły czujnik (rys. 1.23).
Rys. 1.23. Pomiar przy użyciu liniała wzorcowego
e) Pomiar teleskopem i wskaźnikiem celowniczym (rys. 1.24)
Na jednym końcu ustawia się teleskop I, na drugim zaś urządzenie z punktem świecącym 3 na podstawie posiadającej możliwość przesuwania wzdhiz prowadnic. W położeniu końcowym punkt świecący musi pokrywać się z osią optyczną teleskopu. W przypadku istnienia błędów prostolimowośa wystąpią odchylenia punktu świecącego od osi optycznej, które można zmierzyć obserwując wskaźnik okularu. Występujące wskutek zmiany odległości teleskopu i punktu świecącego nieostrości wskaźnika celowniczego doraźnie likwiduje się przy użyciu
przesuwną soczewki 2. Czynności mające na celu uzyskanie obrazu ostrego mogą powodować pewne błędy pomiaru.
Rys.1.24. Pomiar za pomocą teleskopu i wskaźnika celowniczego
f) Pomiar przy użyciu autokolimatora (rys. 1.25)
Autokolimator składa się z lunety 4 i przesuwnego po prowadnicach lustra 6. Boczne światło 1 oświetla przezroczysty ekran 2 z krzyżem optycznym, którego obraz w postaci wiązki promieni równoległych pada na lustro 6. Obraz odbity od lustra, poprzez soczewkę 5 wraca na ekran 3 lunety.
Rys. 1.25. Pomiar przy użyciu autokolimatora
Na początku pomiaru (odpowiada to położeniu krańcowemu lustra 6) obydwa krzyże, tzn. rzeczywisty i odbity, muszą się pokrywać. Przesuwając lustro wzdłuż prowadnic, odczytujemy w okularze odchylenia prowadnicy od prostoliniowości.
Zastosowanie autokolimatora pozwala na pomiar z dokładnością 0,01 mm/m Urządzenie nie wymaga nastawiania ostrości ze względu na równoległą wiązkę między lustrem a lunetą