sa5

KSIĘGA PIERWSZA, ROZDZIAŁ I 13

KSIĘGA PIERWSZA, ROZDZIAŁ I 13

divinitatis ultimo et mum im-ndae sibi st. Exten-ira, diffu-lit fontes, am pictu-

as,    inquit ibes intel-n lineam? /ocant, et fructuum, publicam a picturae 'nis artem

>    penicillo actis con-oris lumi-iiei lucern )ta pingit

at.    Quam olem. Ego :laro opa-, quae in .erat, civi-3 in aqua, lesiasticus, ecorum et pavTacńav

sphinges, iliaque in-

>    se ipsum vivam sui

prawdopodo-7t se picturae

świat, człowieka jednak potraktował osobno, jako szczególniejsze odbicie swej boskości, w którym natura całego świata dojść miała do szczytu dosko-nałościjako w dziele ostatnim i osobliwie ważnym. Najmędrszy tedy ów malarz bierze najpierw pod uwagę te niezmierne, w wyobraźni istniejące przestrzenie, jak gdyby deskę, na której miał wymalować cały wszechświat, a następnie, jak każdy malarz, zaczyna najpierw od. krajobrazu. Rozpiął więc przestwór powietrza, zawiesił na nim ogień, wybrzeżami zamknął morza, utwierdził ziemię, rozprzestrzenił poła, wzniósł góry, obniżył doliny, dodał lasy, otwarł źródła, rozlał rzeki, rozpostarł w górze niebo i tak wreszcie całą pierwszą część malowidła, którą nazywają perspektywą, zawarł w swoich zarysach. Gdzie byłeś — mówi sam do Joba — gdym zakładał fundamenty ziemi? Powiedz mi, jeśli masz rozum! Kto założył miary jej, jeśli wiesz? Albo kto nad nią sznur rozciągnął? Wtedy dopiero zabrał się do drugiej części malowidła, którą nazywają umiejętnością nakładania kolorów, i to wspólne mieszkanie wszystkich ludzi wymalował rozmaitymi barwami cudownych kwiatów, liści, gałęzi, owoców, roślin, korzeni, jagód, i cały ten gmach przyozdobił nimi jak dywanami babilońskimi i kobiercami. Potem przystąpił do trzeciej części malowidła, którą malarze i Arystoteles w dziele O kolorach nazywają ' sztuką światłocienia. Umaczawszy tedy pędzel w barwach jutrzenki, zaczął zrazu ostrożnie, spokojnymi pociągnięciami malować purpurowy moment zetknięcia dnia z nocą, gdy w niewypowiedziany sposób światło rozjaśnia ciemności, następnie napełnił pióro płynem żywszego światła i kazał jasności zwolna dojść do pełnej, południowej dojrzałości, z kolei barwami fenickiej purpury nasyca powietrze dnia chylącego się ku wieczorowi i wreszcie cieniuje je ciemnościami nocy jak gdyby czarną kreską. W podziwie dla tej sztuki boski poeta śpiewa: Tyś utworzył zorzę i słońce. Ja pan, a nie masz innego, tworzący światłość i tworzący ciemności. Zakończywszy w ten sposób światłocień w^obrazie świata, zabrał się do czwartej części malowidła, która polega na przedstawieniu stworzeń ożywionych, aBy w ten sposób puste przedtem przestrzenie zaludnić ich właściwymi mieszkańcami. Maluje tedy na ziemi czworonogi, ryby w wodzie, w powietrzu ptaki, w ogniu ogniki i salamandry. Tam — powiada Eldezjastyk — znamienite dzieła i dziwne, rozmaite rodzaje zwierząt i wszelkiego Bydła, i stworzenie wielorybów. Nie pominął też piątej części, która nazywa się f^tastyką^j umieścił tam tyle osobliwych sfinksów, hipocentaurów, syren, hydr, minotaurów, koziorożców, gryfów i innych bez liku. przedstawiając je wyraziście na wielkim obrazie wszechświata. Na koniec, chcąc samego siebie najlepiej naśladować, dawszy tło swego obrazu

a. 45, 6 sq. |

6