1
f 0*0*4*** rr*em*
oorudmch e/ęsci) umivlmu cumowanie różnych dóbr i usług. Dzieci cenom imwiu nirni określić, ile dóbr wyprodukowała cala gospodarka krajowa.
Obecnie » gospodarce czysty mechanizm rynkowy ustalania cen m. >iępujc rradlo. W widu krajach obok cen rynkowych są ceny. w które ingeruje państwo. Państwo może ustalać ceny minimalne na niektóre produkty, na przykład płody rolne. Może również stosować dopłaty do cen. na przykład produktów rolnych.
W każdym systemie ekonomicznym ważną role odgrywają bodźce ekonomiczne, wpływające na ludzkie zachowanie. Zazwyczaj są to 6-nansowe nagrody i kary. Działają one w taki sposób, że dają większy lub mniejszy dostęp do dóbr i usług. W czystym systemie gospodarki rynkowej taką nagrodą będzie zysk i realizacja własnych interesów.
IMka
Zysk jest wystarczającą nagrodą dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą. Konsument zaś, dokonując swojego wyboru na rynku, dąży do zrealizowania własnych interesów. Przykładem kan był wprowadzony w latach dziewięćdziesiątych podatek od ponadnormatywnego wzrostu wynagrodzeń. Stanowił on swego rodzaju karę dla przedsiębiorstw które chciały rekompensować swoim pracownikom spadek sity nabywczej pieniądza podwyżkami płac.
Obecnie państwo w różnym stopniu ingeruje w życie gospodarcze. Ulgi i zwolnienia podatkowe mogą być tak skonstruowane, by wspierać rozwój ważnej gałęzi gospodarki, na przy kład budownictwa mieszkaniowego. W Polsce państwo pomaga właścicielom małych przedsiębiorstw, na przykład udzielając gwarancji spłaty kredytów bankowych. Innym przykładem mogą być ulgi podatkowe dla przedsiębiorców zatrudniających niepełnosprawnych lub absolwentów. Preferencyjne da mogą chronić krajowych producentów przed konkurencją z zagranicy, wspomagając w ten sposób rozwój danej dziedziny gospodarki. Zachętą do działalności gospodarczej jest także stabilny i przewidywalny system prawny i finansowy państwa. Przedsiębiorca ma wtedy możliwość długofalowego planowania swojej działalności.
Zachęty ekonomiczne dotyczące konsumenta polegają przede wszystkim na różnego rodzaju promocjach oferowanych przez producentów i *pi/edawu iw Promtłcja będąca szczególną ofertą ma zachęcić do zakupu określonego towaru. Państwo może również ustalać ulgi i zwolnienia podatkowe dla obywateli za zakup towarów z. branży, której rozwój po-pieta. Może także stymulować określone inwestycje, przykładowo zakup obligacji Skarbu Państwa w przeszłości uprawniał do odpisu podatkowego, co miało zachęcić obywateli do ich nabywania.
Odpowiedzialność i uczciwość są cechami pożądanymi w budowaniu pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa. Jednak przedsięhłprelwa znajdujące się na rynku nic zawsze korzystają z wolności gospodarczej w sposób uczciwy Na przykład walka z konkurencjo prowadzona jest czasami za pomocą nieuczciwej reklamy. Może ona wprowadzać klientów w Mad albo nic dostarczać im pełnej informacji o produktach lub usługach.
Duże przedsiębiorstwa w wake z konkurencja mogą stosować dumping. czyli ustalanie cen towarów poniżej granicy opłacalności. W elekcie mniejsze firmy, działające na tym samym tynku, tracą klientów i osiągają mniejsze zyski, a nawet wycofują sic / rynku. Powoduje to dominację duży ch firm. co jest niekorzystne dla społeczeństwu, Na przy kład niektóre hipermarkety na początku swojej działalności często stosują znaczne obniżki cen. nawet poniżej kosztów zakupu. Chcą w ten sposób przyciągnąć klientów, a także obniżyć dochody mniejszych sklepów tej samej branży znajdujących się w okolicy. Dumping jest uznawany za działanie nieetyczne. Tak samo ocenia się „kreatywną księgowość". Polega ona na nierzetelnym prowadzeniu ewidencji przez przedsiębiorstwa i biura rachunkowe. Wykazują one nieistniejące zyski lub sztucznie powiększają majątek przedsiębiorstwa. Ma to na celu zwiększenie kursu akcji własnej firmy lub przyciągnięcie ewentualnych inwestorów. Jest to działanie niezgodne z prawem, a jednocześnie oszukiwanie akcjonariuszy i przyszłych inwestorów.
Czy wiesz, że...
W 2001 roku z ogromnym zdziwieniem przyjęto w świccie niespodziewaną upadłość ENRON-u - energetycznego giganta z USA. Ujawniono fikcyjne zyski, które koncern wykazywał w swoich sprawozdaniach finansowych. Ryło to możliwe dzięki transakcjom zawieranym ze spółkami zależnymi od ENRON-u, który przekazywał im część swojego majątku po kwotach znacznie przewyższających jego wartość. Z kolei amerykański koncern World Com manipulował zapisami księgowymi w ten sposób, że „omyłkowo" księgował swoje wydatki na niewłaściwe konta. Dzięki temu poprawiał swój wizerunek finansowy, zmniejszając koszty działalności, co dawało na papierze większy dochód Do innych przedsiębiorstw, którym udowodniono „kreatywną księgowość", należały Xerox i Conesco. Firmy wystawiały faktury sprzedaży za niewykonane w rzeczywistości usługi. Dopisywanie kwot za fikcyjne transakcje pozwala wykazywać większe przychody fumy Utrzymuje to inwestorów w fałszywym przekonaniu, że przedsiębiorstwo znajduje się w dobrej kondycji finansowej
Zdarza się też. że nieuczciwi przedsiębiorcy ukrywąją dochody, aby uniknąć płacenia podatków lub zmniejszyć ich kwotę. Powoduje to straty w budżecie państwa. Innym sposobem zmniejszania obciążeń podatko-