SE20101110018

panowanie nad systemem — komunikowanie się z otoczeniem, pracę maszyny wnioskującej oraz kontrolę stanu wiedzy (sprzeczności, nadmiarowości).¹ Na rysunku 2.5 przedstawiono miejsce metawiedzy w systemie eksperckim.

Baza słowników zawiera określenia i sformułowania specjalistyczne z rozpatrywanej dziedziny wiedzy. Posługiwanie się takimi pojęciami w trakcie komunikacji z użytkownikiem może w znaczny sposób ułatwić wzajemne porozumiewanie się. Fachowe zwroty i sformułowania zwiększają wiarygodność rozwiązań prezentowanych przez system.

Rys. 2.5. Metawiedza w systemie eksperckim

Wybór struktury bazy wiedzy systemu zależy od decyzji projektowych inżyniera wiedzy. W zależności od potrzeb użytkownika i koncepcji dokonuje on wyboru, które z wymienionych elementów będą wchodziły w. skład bazy wiedzy..

Rozdział 3

Pozyskiwanie wiedzy w systemach eksperckich

hnblom pozyskiwania wiedzy (ang. knowledge acąuisition) w systemach głuptackich nabiera coraz większego znaczenia. Wynika to między innymi i faktu, że system ekspercki dysponujący ograniczoną bazą wiedzy, nawet wyposażony w rozwiniętą maszynę wnioskującą, jest mniej efektywny niż *y<dem o rozbudowanej bazie wiedzy.

Wiedza ma pewne cechy, które nie ułatwiają jej opanowania; jest przy tym IM ogół rozproszona. Jej elementy są umieszczone na różnych nośnikach i w wtrlti źródłach, do których dotarcie dla osoby nie zorientowanej w danej dziedzinie (a taką osobą jest niewątpliwie potencjalny twórca systemu eksper-t kiego > inżynier wiedzy) jest omal niemożliwe. Stąd wynika fakt, że wiedza )nM (rudna do zgromadzenia.

W tedzę trudno jest zastosować. Nawet opanowawszy podstawowe elementy wirdzy, możemy mieć istotne trudności z jej zastosowaniem do rozwiązania konkretnego problemu. W wielu przypadkach występują trudności w udostępnianiu (powielaniu) wiedzy. Trzeba wszak pamiętać, że nie chodzi bynajmniej o możliwość dystrybucji faktów, lecz o rozpowszechnianie świadomości powiązań między nimi i umiejętność wykorzystywania tych powiązań.

Posługując się wiedzą z danej dziedziny, możemy często odczuwać jej niewy-Młtitrziilność w praktycznym zastosowaniu. Wiedza bywa niejasna lub nieokreślona Występują w niej niekonsekwencje (sprzeczności). Nie można także pominąć faktu, że wiedza zmienia się (jej elementy rzadko są ustalone raz na zawsze).

Jak do tej pory, z powyższymi kłopotami w stosowaniu wiedzy radzi sobie (i to nie zawsze w pełni) umysł ludzki. Jest on dokładny i łatwy w użyciu (dla posiadacza). Pamięć ludzka jest dość trwała i szybka (jeśli chodzi o tempo odtwarzania wiedzy i jej przetwarzania). Umysł ludzki jest w ciągłej gotowości

35