skanuj0005

286

MARGARET MEAD

pisywanąjej miękkością usposobienia, kanwa relacji międzyludzkich jest wyszukana i na wiele sposobów satysfakcjonująca. W kulturze takiej poeta chw - . cnoty — niechby nawet „kobiece" cnoty - na które zabraknie miejsca w zui -formizowancj utopii.

Kiedy społeczeństwo upiera się przy wyraźnych zróżnicowaniach ze wzgf. du na wiek, klasę czy pleć. jednostka na tym raczej korzysta. Arbitralne przy pisywanie ubrań, manier, reakcji osobom wrodzonym w określonej kaście, urodzonym z określoną płcią, urodzonym z określonym kolorem skóry, urodzony” określonego dnia tygodnia zapewne kłóci sic z. indywidualizmem, ale pozw.. . budować bogatszą kulturę. Przykładem społeczeństwa, w którym osiągnie ogromną złożoność kosztem jednostki, mogą być historyczne Indie, gdzie pr.- -podkowy fakt urodzin wiązał sic nieuchronnie z. tysiącem drobiazgowych ::. rat na zachowanie, postawę i typ wykonywanej pracy. Jednostce dane było poczucie stabilności — choć mogła to być stabilność braku nadziei —    -

leżenia do wysoko rozwiniętej wspólnoty.

Co więcej, jeśli rozważymy pozycję dewiantów w kulturze boga:; — pozycję ludzi nic przystających charakterologicznie do swej płci czy kh> -to dojdziemy do wniosku, że jest ona lepsza niż sytuacja tych, których -    .-

wość wymyka się prostym kategoriom kultury ubogiej. Władcza kobieta w --z-łeczeństwie zezwalającym na agresję tylko mężczyznom, porywczy ary*; • c* w środowisku rezerwującym upusty uczuć dla wieśniaków, rytuałisłycznre stawiony protestant w kraju z pewnym procentem katolików każde z zt znajdzie swoją grupę emocjonalnego odniesienia. Samo istnienie war -s. które są ważne, ale nieosiągalne dla indywidualnej psychiki, jest już, swoi.-- -ri. oparciem i zwykle wystarcza komuś, kto umie zadowolić się namiastkom _ n _ widza czy zdobyciem namacalnej pożywki dla wyobraźni. Niektórzy z na_: tentują się przecież, doznawaniem za innycłi, uczestnicząc w paradach. ..ar dając spektakle teatralne czy stojąc w nawie kościelnej. Nie dopasowane nostcc oferuje się kompensację nic tylko w postaci żywych obrazów. .3 również w subtelniejszej formie literatury i sztuki. Jednakże wobec spraw -■** nic da się przyjąć postawy widza — żebyśmy byli nic wiadomo jak pa-musimy w nich odegrać jakąś rolę, jeżeli w ogóle mamy żyć w sposób p.in£ 1 choć doceniamy zalety zło2oności. choć doceniamy uroki i fascynacje -jjj. którą wysnuwa kultura z przypadkowego faktu urodzenia się męZczyz:    a*

kobietą, nasuwa się mimo wszystko pytanie: czy aby cena nic jest zb>* wysoka? Sztywne zróżnicowania płciowe rodzą tyle dezorientacji, dewiacji ropienia i niepewności. Czy wice nic można z nich zrezygnować, tak b\ r. . zagubić wartości, które dotąd wiązały się ze standaryzacją?

Załóżmy, że zamiast opierać podział na „naturalnej” podstawie pici rasy, społeczeństwo zwraca nagle uwagę na kolor oczu i obwieszcza .z wszyscy ludzie niebieskoocy mają być delikatni, ulegli i wrażliwi na jx:    -

innych, natomiast cicinnnocy butni, dominujący, egoistyczni i zdecui- •. a W kulturze, religii, sztuce, obyczajach takiego społeczeństwa pojawiłby