VI, 3. Pochodne cząstkom drogiego rządu 233
Jeżeli /: K" - R ma wszystkie pochodne pierwszego rzędu, to dla danego (x{.....xn)e Df
funkcja / może mieć n2 pochodnych drugiego rzędu. Wyrażenie fxx nazywamy pochodną cząstkową drugiego rzędu, liczoną najpierw ze względu na s a następnie na Xj.
Funkcja dwóch zmiennych f(x, y) może mieć cztery pochodne drugiego rzędu:
^ ^-— mieszane pochodne drugiego rzędu —^
' .......— czyste pochodne drugiego rzędu ....... ..... . 1
Przykład VI.3.1
Wyznaczymy pochodne drugiego rzędu funkcji:
a) f(x,y) =2x2 + -
y
fx'(x,y) = 4* +y‘\ fy'(x,y) = -xy~2.
1 1 f;,(x,y) = 4, fx"y(x,y) = -y-2, fy"x(x,y) = -y'2, f£(_x,y) = 2xy'\
fx'(x,y) = 2xyety ~*fxx{x,y) = 2ye*2y + 4x2-y2-e*2y = 2y(l + 2x2y)e**y,
U bfej) = 2xr?ly + 2xy-x2e?ty = 2x(l + x2y)e?*y. fr'(x,y) = x2e,Zy - f;x(x,y) = 2xely+x2-2xyely = 2x(l +xly)t?Y U fyy(x,y)= x4-e*\
Uwaga: Jednakowa postać pochodnych mieszanych drugiego rzędu funkcji f(x,y), otrzymana w obu przykładach, nie jest przypadkowa. Ma to zawsze miejsce, gdy pochodne mieszane są funkcjami ciągłymi.
B. Pochodne czyste drugiego rzędu funkcji dwóch zmiennych, podobnie jak pochodne /" funkcji / jednej zmiennej, wykorzystuje się do określenia tempa zmian wartości funkcji ze względu na odpowiednią zmienną. Charakteryzują one także kształt powierzchni będącej wykresem funkcji f(x,y).