skanuj0111 (2)

tylko przez jedną izbę (Sejm).Podstawowym w tym zakresie przepisem jest art. 95 ust. 2 stanowiący, że „Sejm sprawuje kontrole nad działalnością RM w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw”. Funkcja kontrolna realizowana jest w trzech płaszczyznach:

•    działanie parlamentu in pleno (w całości) — wotum zaufania, wotum nieufności, absolutorium, zlecenie kontroli NIK,

•    poprzez działalność komisji sejmowych (art. 195 Reg. Sejmu)

•    poprzez działalność poszczególnych posłów (art. 115 Konstytucji, art. 196 Reg. Sejmu). Wotum zaufania

Parlament udziela rządowi inwestytury do rządzenia, a następnie poddaje jego działalność kontroli parlamentarnej. Udzielenie rządowi wspomnianej inwestytury do rządzenia odbywa się w drodze wyrażenia rządowi wotum zaufania. Podstawą do podjęcia takiej uchwały jest dyskusja nad założeniami polityki przyszłego rządu, wyrażonymi w expose premiera. Udzielając rządowi wotum zaufania parlament dokonuje równoczesnej akceptacji kierunków przyszłej polityki rządu.

Kontrola wykonania ustawy budżetowej - absolutorium

Kontrola wykonania budżetu państwa powierzona została również wyłącznie Sejmowi. Konstytucja nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawiania Sejmowi i NIK sprawozdania z wykonania budżetu państwa. Stanowi ono następnie podstawę prac komisji sejmowych i NIK. Ta ostatnia, zgodnie z ustawą zobowiązana jest przekazać swoje uwagi właściwym organom Sejmu.

Wotum nieufności

Oprócz odpowiedzialności parlamentarnej rządu w całości nowa Konst. zna również indywidualną odpowiedzialność ministrów. Podobnie jak w przypadku wotum nieufności dla rządu, wnioski o ustalenie wotum nieufności dla poszczególnych ministrów Prezydium Sejmu kieruje do odpowiednich komisji Sejmowych w celu wydania opinii.

Kontrola wykonania ustawy budżetowej

Kontrola wykonania budżetu państwa powierzona została również wyłącznie Sejmowi. Konstytucja nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawiania Sejmowi i NIK sprawozdania z wykonania budżetu państwa. Stanowi ono następnie podstawę prac komisji sejmowych i NIK. Ta ostatnia, zgodnie z ustawą zobowiązana jest przekazać swoje uwagi właściwym organom Sejmu.

Interpelacje i zapytania poselskie

Najczęściej stosowanym w praktyce środkiem kontroli rządu jest składanie interpelacji i zapytań poselskich. Prawo to jest indywidualnym uprawnieniem każdego posła. Zgodnie z przepisami Konstytucyjnymi poseł może zgłosić interpelację lub zapytanie wyłącznie do poszczególnych członków rządu. Interpelacje składać się powinno w sprawach o zasadniczym charakterze.. Zgodnie z Konstytucją, interpelacje składa się na piśmie, a odpowiedź na nią powinna być udzielona w terminie 21 dni.

Zapytania poselskie składane są w celu uzyskania informacji o aktualnych problemach polityki państwa. Podobnie jak w przypadku interpelacji, Prezes Rady Ministrów i poszczególni członkowie rządu obowiązania są udzielić odpowiedzi w ciągu 21 dni. Prezes i pozostali członkowie RM mają obowiązek udzielania odpowiedzi w sprawach bieżących na każdym posiedzeniu Sejmu.

Kontrolne uprawnienia komisji

Zgodnie z Regulaminem Sejmu wszystkie komisje majątzw. prawo do:

•    informacji, czyli prawo żądania informacji i sprawozdań od ministrów oraz kierowników właściwych resortów.

•    żądania obecności właściwych ministrów oraz kierowników naczelnych organów administracji państwowej na tych posiedzeniach komisji, na których rozpatrywane są sprawy dotyczące zakresu ich działania.

•    żądania wyjaśnień od obecnych na posiedzeniach przedstawicieli rządu.

Efektem kontrolnej pracy komisji Sejmu są obecnie dezyderaty (uchwała komisji zwierająca jej postulaty w określonych sprawach) i opinie (zawiera stanowisko w określonej sprawie).

Kontrola wykonywania ustaw

4. Kreacyjna, polegająca na bezpośrednim powoływaniu i odwoływaniu innych organów konstytucyjnych państwa oraz osób wchodzących w skład tych organów zwłaszcza na egzekwowaniu ich odpowiedzialności. Jeżeli chodzi o rząd i ministrów, jest to w ścisły sposób powiązane z wykonywaniem funkcji kontrolnej.

61