Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego (OCŻ)
CELE:
Pomiar OCŻ (ciśnienia panującego w dużych naczyniach żylnych w bezpośrednim sąsiedztwie prawego przedsionka serca) w:
-stosowaniu większych ilości krwi, płynów krwiozastępczych, roztworów elektrolitowych (wykrycie ewentualnej hiperwolemii i jej następstw np. obrzęku płuc);
-diagnozowanie niskich wartości OCŻ świadczących o zmniejszonym powrocie żylnym, niedostatecznym wypełnieniu łożyska naczyniowego - hipowolemia np. wstrząs hipowolemiczny związany z utratą dużej ilości krwi lub osocza, odwodnienie -wymioty, biegunki oraz zaburzeniach ośrodka naczynioruchowego ;
-diagnozowanie stanów podwyższonego OCŻ związanych z: niewydolnością prawej komory serca np. wstrząs kardiogenny, zator tętnicy płucnej, tamponadą serca, nadciśnieniem w kl. piersiowej (odma, krwiak opłucnej) ,przepełnienia krążenia nadmierną podażą płynów, zaburzeniami ośrodka naczynioruchowego ZASADY:
1 .Pomiar OCŻ wykonywany jest poprzez wprowadzenie kaniuli lub cewnika do żyły głównej górnej lub prawego przedsionka przez nakłucie żyły podobojczykowej /szyjnej.
2.Do pomiaru OCŻ chorego najczęściej układamy w pozycji płaskiej na plecach w celu wyznaczenia poziomu zerowego skali (2/3 długości przednio-tylnej średnicy klatki piersiowej w płaszczyźnie strzałkowej).
3.Skala manometru powinna zostać przyczepiona do statywu tak, aby punkt zerowy skali znajdował się na poziomie prawego przedsionka pacjenta.
4. Zestaw do pomiaru OCŻ wypełnić jałowym roztworem 0,9% NaCl w taki sposób, aby w układzie nie było pęcherzyków powietrza.
5. Przewód manometru wypełnić płynem do wysokości 10-15 cm. Płyn powinien znajdować się 2-3 cm poniżej filtra, gdyż jegc zamoczenie spowoduje powstanie próżni w manometrze, co utrudni odczyt.
6. Zwrócić uwagę na to, aby cewnik oraz dreny nie były zagięte lub niedrożne.
7. Podczas pomiaru OCŻ płyn w przewodzie ze skalą ustala się i waha zgodnie z ruchami oddechowymi.
8. W przypadku chorych wentylowanych przy użyciu respiratora z nastawioną funkcją dodatniego ciśnienia końcowo-wydechowego (PEEP) należy uwzględnić wpływ podwyższonego ciśnienia w klatce piersiowej podczas wydechu. Na czas pomiaru OCŻ najlepiej więc wyłączyć w/w funkcję.
9. Po zakończonym pomiarze zestaw do OCŻ odłączyć i zabezpieczyć jałowo.
10. Cewnik do pomiaru OCŻ przepłukiwać okresowo małymi ilościami 0,9% NaCl z dodatkiem heparyny.
11. Prawidłowe wartości OCŻ mieszczą się w zakresie 4(5) - 12 cm H2 O mierzone w czasie wydechu chorego
NIEBEZPIECZEŃSTWA : jak w przetaczaniu płynów krwiozastępczych oraz wynikające z założenia dojścia do żyły głównej górnej:
-uszkodzenie żyły podobojczykowej, szyjnej;
-powstanie odmy opłucnowej (uszkodzenie osklepka opłucnej w czasie punkcji żyły podobojczykowej);
-zaburzenia rytmu serca (zbyt głęboko założony cewnik)
SPRZĘT:
-zestaw do przetaczania płynów i.v.
-zestaw do OCŻ ( dreny połączone z butelką , pacjentem i skalą manometru; kranik trójdrożny lub łącznik typu Y, skala manometru),
-jałowy roztwór 0,9% NaCl